گل دافنه مزرون؛ آیا به بوی بهشت در زمین اعتقاد دارید؟!
تداعی عطر بهشت با گل دافنه! گل دافنه مزرون با نام علمی (Daphne mezereum) از خانواده گیاهان گلدار است که به شدت خوشبو بوده و برای تزئین فضای خانه و باغ بسیار مناسب است. این گل شاخههایی افراشته دارد که گلهای آن بسیار معطر است و در اواخر فصل زمستان و ابتدای بهار، شاخههای بدون برگ آن ظاهر میشوند.
در فصل زمستان از دافنه مزرون برای پخش بوی عطر در باغهای زمستانی استفاده میشود و به نوعی گیاه محبوب باغداران به شمار میرود. در ادامه این مطلب خصوصیات، خاستگاه و روشهای نگهداری این گل زیبا را بررسی خواهیم کرد. در صورت رعایت تمامی نکات درباره نگهداری و پرورش گل دافنه مزرون میتوانید از زیباییهای آن لذت ببرید.
مبدأ و خاستگاه گل دافنه مزرون
گل دافنه مزرون بومی آسیا و اروپا بوده و به بیان دقیقتر در غرب آسیا، شمال اسکاندیناوی و روسیه یافت میشود. در قسمتهای جنوبی قاره اروپا به تناسب ارتفاع گونهها و پوشش گیاهی منطقه پراکنده شدهاند. در سال 1975 میلادی این گیاه در انگلستان تبدیل به یک گونه محافظت شده در قانون محیط زیست این کشور شد.
این گیاه به طور طبیعی در جنگلهای اروپا و آسیا سکونتگاه دارد. گل دافنه مزرون در نواحی اروپای مرکزی و شرقی، ترکیه و ایران نیز یافت میشود.
خصوصیات ظاهری گل دافنه مزرون
بوتههای گل دافنه مزرون میتوانند تا 5/1 متر ارتفاع داشته باشند. برگهای آن نرم بوده و بین 3 تا 8 سانتیمتر طول و 1 تا 2 سانتیمتر عرض دارند. در اوایل فصل بهار قبل از اینکه برگهای آن ظاهر شود، گلها ایجاد میشوند. عموما رنگ این گیاه صورتی یا بنفش روشن بوده که انواع سفیدرنگ آن به ندرت یافت میشوند.
گل دافنه مزرون، عطر لاکچری گلها!
گل دافنه مزرون بین 10 تا 15 میلیمتر قطر دارد. میوههای گل دافنه مزرون 7 تا 12 میلیمتر قطر دارند. گلهای این گیاه بسیار خوشبو بوده و به رنگهایی مثل بنفش یا سفید در هر دسته از آن وجود دارد. در آخر فصل زمستان و ابتدای فصل بهار گلهایی بسیار معطر و خوشبو روی شاخههای بیبرگ آن ظاهر میشوند.
میوههای این گیاه به رنگ قرمز هستند و برگهای آن حالتی کشیده و باریک دارد. برگهای گل دافنه مزرون اغلب به رنگهای سبز و خاکستری هستند. بیشترین مقدار ارتفاع این گیاه به یک متر میرسد.
تنوع گونههای گیاه
انواع مختلفی از این گیاه از لحاظ خصوصیات ظاهری، محل رویش، و خواص آن وجود دارد که در ادامه به معرفی برخی از شاخصترین آنها به همراه ویژگیهایی و اسم گل های معروف آن نام خواهیم برد.
1) گل دافنه زمستانی
گل دافنه زمستانی با نام لاتین (D.Oodora) در بین انواع مختلف گونههای گل دافنه مزرون بیشترین عطر را دارد. ارتفاع این گیاه به 122 سانتیمتر میرسد. این گل برگهایی باریک و شفاف دارد و گلهای آن در اواخر فصل زمستان شکوفه میدهند.
این گونه به دلیل داشتن برگهایی رنگارنگ نسبت به سایر گونهها متمایز بوده و در بین دوستداران گل و گیاه نیز از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
2) گل دافنه گارلند
گل دافنه گارلند با نام لاتین (D.cneorum) هنگامی که در طی دوران رشد خود به مرحله بلوغ میرسد کمتر از 30 سانتیمتر ارتفاع دارد. از این گل برای تزئینات باغهای گیاهی و کاشت در حاشیه راهها استفاده میشود. این گل شاخههایی آویزان دارد که بلندی آنها میتواند به 91 سانتیمتر نیز برسد.
این گیاه زیبایی خود را در فصل بهار نشان خواهد داد به طوری که بهوسیله گلهای رنگارنگ در اطراف خود احاطه میشود.
3) گل دافنه بورک وودی
گل دافنه بورک وودی با نام لاتین (D.x burkwoodii) از گونههای بسیار محبوب گل دافنه مزرون است. بوتههای این گونه به شکل همیشه سبز و دارای برگهایی پهن هستند.
در اواخر فصل بهار و در اواخر فصل تابستان ارتفاع آنها میتواند به 121 سانتیمتر نیز برسد. خود گل دافنه بورکوودی انواع مختلفی دارد که معروفترین آنها (کارول مکی) میباشد.
فواید درمانی گیاه دافنهمزرون
از گل دافنه مزرون برای تسکین دردهای مختلف به ویژه درد دندان استفاده میشود. گل دافنه مزرون برای دستگاه گردش مواد بدن برای مثال افزایش گردش خون بسیار مفید است.
در کتابهای قدیمی طب سنتی به کاربردهای این گیاه در درمان روماتیسم و بهبود زخمهای مختلف اشارههای فراوانی شده است.
این گل برای برطرف کردن مشکلات و التهابات پوستی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. از میوههای این گیاه به عنوان مسهل در درمان بسیاری از مشکلات مربوط به دستگاه گوارش، معده و یبوست استفاده میکنند.
یکی دیگر از کاربردهای قابل توجه گل دافنه مزرون، درمان محل گازگرفتگی توسط حیوانات وحشی و محل نیش مارهای سمی است.
تأثیرات و عوارض جانبی مصرف
همانطور که همه داروهای شیمیایی موجود در بازار دارای عوارض جانبی و موارد منع مصرف هستند، این گیاه نیز با وجود منشأ گیاهی که دارد، مصرف آن باید همراه با احتیاط و نظر پزشک متخصص طب سنتی باشد. برای مثال تماس بیش از حد گل دافنه مزرون با دهان، میتواند سبب قرمزی و تورم دهان شود.
مصرف مداوم گل دافنه مزرون ممکن است باعث اختلال در عملکرد دستگاه گوارش، مشاهده شدن خون در ادرار، ایجاد توهم و افزایش ضربان قلب، اسپاسم عضلامی و حتی مرگ شود.
در صورت تماس مستقیم این گیاه با پوست، ممکن است دچار مشکلاتی از قبیل تورم، التهاب، قرمزی بیش از حد، احساس درد در ناحیه پوست هنگام تماس جسم خارجی، تاولهای دردناک پوستی و مرگ بافت ماهیچهای شوید که در پزشکی تحت عنوان نکروز از آن یاد میکنند.
تماس این گل با چشمها باعث سوزش، تورم و درد شدید چشم میشود.
دوز مناسب مصرف این گیاه بر اساس عوامل مختلفی مثل سن و وزن تعیین میشود. گل دافنه مزرون به دلیل وجود ترکیباتی مثل مزرین و دافنین میتواند در مقادیری سمی و کشنده باشد.
در جدول زیر نگاهی کلی به فواید و مضرات استفاده بیش از حد گل دافنه مزرون میاندازیم:
فواید درمانی | مضرات استفاده بیرویه |
تسکین درد دندان | اختلال در عملکرد دستگاه گوارش |
درمان روماتیسم | مشاهده شدن خون در ادرار |
بهبود زخم های مختلف | ایجاد توهم |
برطرف کردن التهاب پوستی | افزایش ضربان قلب |
میوه مسهل برا گوارش | اسپاسم عضلامی |
افزایش گردش خون | تورم و قرمزی دهان |
بررسی نحوه نگهداری از گل دافنه مزرون
گل دافنه مرزون به مکانهایی که دارای سایه جزئی و نور کافی است، تمایل بسیار زیادی دارد. در زمینهایی که خاک آنها رطوبت زیادی داشته باشد و همچنین مناطقی که بسیار خشک هستند برای رشد این گیاه مناسب است. اما هم در میزان رطوبت و هم در میزان خشکی خاک باید دقت و توجه لازم داشت. به همین دلیل شرایط خاص نگهداری این گیاه سعی شده در باکس گل هایی مثل باکس گل عروسک یا باکس گل مینیاتوری و … از آن استفاده نشود.
اگر در باغچه منزل خود قصد دارید این گیاه را بکارید و خاک باغچه شما خشک است به شما توصیه میکنیم طی یک برنامه منظم اقدام به آبیاری گیاه در مواقع ضروری کنید. خاک مورد نیاز برای کاشت گیاه از لحاظ اسیدیته نباید اسیدی یا قلیایی باشد، زیرا در این صورت احتمال آسیبرسیدن به ریشههای گیاه وجود دارد.
بهترین خاک توصیه شده برای نگهداری از این گیاه، خاک خنثی است.
برای افزودن مواد مغذی به گیاه میتوانید از مقادیر بالای مواد آلی موجود در کودهای گیاهی و کمپوست استفاده کنید. نکته قابل توجه در این مرحله لزوم اضافه کردن این ترکیبات مغذی به خاک قبل از کشت است. ریشههای این گیاه نیاز به مرطوب شدن دارند. در صورت تمایل برای افزودن مواد مغذی میتوانید مقدار کمی خون، ماهی و استخوان در گلدان مورد استفاده قرار دهید.
گل دافنه مزرون در برابر برودت هوا بسیار مقاوم بوده و میتواند به سادگی درجه حرارت منفی ده درجه را تحمل کند. برخی دیگر از گونههای آن مانند (Bholua) تنها میتوانند دمای منفی پنج درجه سانتیگراد را آن هم برای دورههای زمانی کوتاه مدت تحمل کنند.
مواردی نیز مشاهده شده است که گونه Bholua توانسته در زمستانهای بسیار سرد دوام بیاورد. اگر در مناطق سرد کشور سکونت دارید و یا خاکی که در اختیار دارید برای رشد گیاه مناسب نیست، باید گیاهان خود را در گلدانهای سنگی مجزا از هم قرار داده و آنها را برای فصول سرد مثل پاییز و زمستان به داخل گلخانه ببرید.
در صورت رعایت این نکته، گیاه در طول فصل بهار شکوفه میدهد و فضای اطرافتان را معطر میکند.
آموزش کاشت و تکثیر گیاه
سوراخی دو برابر اندازه توپ ریشه که به اندازه کافی عمیق باشد حفر کنید. سعی کنید این کار را طوری انجام دهید تا در همان سطح خاک بوته در محفظه قرار بگیرد. اگر خاک مورد استفاده شما ضعیف است، اندازه حفره را بیشتر کنید.
بعد از این مرحله حفره را با مخلوطی از خاک اصلی و خاکبرگ پر کنید. بوته را از ظرف جدا و به آرامی ریشهها را از هم جدا کنید و سپس شروع به آبیاری کنید. خاکی که برای کاشت این گیاه استفاده میکنید باید مرطوب، غنی، ماسهای و خوب آبکشی شده باشد.
یکی از روشهای خنک نگه داشتن ریشهها، استفاده از مالچ است. میتوانید با استفاده از بذرهای تازه و یا روش قلمههای نیمه رسیده در فصل تابستان گیاه خود را تکثیر کنید.
سوالات متداول گل دافنه مزرون:
گل دافنه مزرون جزو خانواده از گیاهان قرار میگیرد؟
طبق تحقیق گیاه شناسان گل دافنه مزرون جزو دسته گیاهان گلدار قرار می گیرد.
گل دافنه مزرون، گل بومی کدام قاره میباشد؟
گل دافنه مزرون از گل های زیبای قارهی آسیا و اروپا است.
آیا از گل دافنه مزرون به عنوان مسکن نیز استفاده میشود؟
بله؛ گل دافنه مزرون به عنوان یک گیاه تاثیر گذار در درد دندان نیز استفاده میشود.
آیا گل دافنه گیاهی سمی است؟
بله؛ در صورت تماس با چشم باعث سوزش آن میشود.
گل دافنه مزرون؛ گیاهی با خواص شگفتانگیز
گل دافنه مزرون، گیاهی تزئینی و بسیار معطر بوده که پنج گونه از آن در ایران وجود دارد. در قاره اروپا نیز گل دافنه مزرون جزو گیاهان محبوب به شمار میرود.
این روزها از این گل به طور گسترده در صنعت لوازم آرایشی نیز استفاده میکنند. همچنین از پوست گل دافنه مزرون در طول تاریخ برای ساختن داروهای مختلف استفاده میشده است.
در این مقاله دربارهی خصوصیات گل دافنه، نگهداری و کاشت، فواید درمانی و مضرا استفاده بیش از حد و سوالات متداول مطرح شده و انواع گونه های این گیاه صحبت کردیم.
اگر به کشت این گیاه علاقه دارید، با رعایت نکات مطرحشده در این مطلب میتوانید به سادگی آن را در محیط منزل یا باغ و باغچه خودتان هم پرورش دهید و با به اشتراک گذاشتن این مقاله با دیگر دوستداران گل دافنه مزرون به آنها در نگهداری این گیاه کمک شایانی کنید.