هر آنچه باید درباره علت و درمان سیاه شدن فیکوس بدانید
می‌دانیم مشاهده سیاه شدن فیکوس یک صحنه فوق‌العاده تلخ برای هر کسی است که دوست دارد گیاهی سالم و شاداب داشته باشد. شما سیاه شدن برگ فیکوس را چگونه می‌بینید؟ آیا فکر می‌کنید می‌توان آن را درمان کرد یا دیگر امیدی به بازگشت سلامت گیاه نیست؟ جواب این سوال را کارشناسان ما در این مقاله برای مشکل سیاه و قهوه ای شدن برگ فیکوس داده‌اند تا قبل از آنکه دیر نشده، بتوانید برای سلامت گیاه خود کاری بکنید.
رایج‌ترین دلایل سیاه شدن فیکوس
هر چقدر زودتر علت سیاه شدن فیکوس را بفهمید، احتمال آنکه گیاه شما سریع‌تر و بهتر درمان شود، بیشتر است. در قسمت زیر هر آنچه را که باعث این بیماری فیکوس می‌شود، بررسی کرده‌ایم.
1- آبیاری بیش از حد؛ یکی از عوامل اصلی سیاه شدن برگ فیکوس
مادامی‌که شما بیش از حد گیاه فیکوس خود را آبیاری می‌کنید، ریشه‌ها پوسیده می‌شوند و نمی‌توانند اکسیژن لازم را از خاک دریافت کنند.
در این وضعیت گیاه شما دچار بیماری قارچی پوسیدگی ریشه می‌شود و علائمی مثل سیاه شدن برگ فیکوس ظاهر می‌شود. برای درمان سیاه شدن فیکوس که به‌دلیل بیماری پوسیدگی ریشه ایجادشده، باید کارهای زیر را انجام دهید.
- خودداری از آبیاری زود‌به‌زود گیاه و آبیاری فیکوس فقط هنگام خشک‌شدن خاک
- چک‌کردن گلدان از نظر خروج آب اضافی آبیاری و تغییر گلدان درصورت زهکشی ضعیف
- حذف ریشه‌های پوسیده
- استفاده از قارچ‌کش بنومیل با نظر کارشناس
2- بیماری لکه‌سیاه برگی
یک دلیل پیدایش لکه های سیاه روی برگ فیکوس، بیماری لکه‌برگی قارچی است. این بیماری علاوه بر سیاه‌کردن برگ‌های فیکوس، باعث ریزش آن‌ها هم می‌شود.
برای کنترل بیماری لکه‌برگی و سیاه شدن برگ فیکوس باید اول از هر کاری قسمت‌های آلوده را حذف کنید و از یک گیاه‌پزشک کمک بگیرید تا قارچ‌کشی مناسب این بیماری را به شما معرفی کند.
3- بیماری کپک دوده‌ای
در بیماری کپک دوده‌ای، دودی سیاه سطح برگ‌های فیکوس را پوشانده است. درست است علت سیاه شدن برگ فیکوس لیراتا، قارچ است اما اگر دقیق‌تر بخواهیم علت بیماری کپک دوده‌ای را بگوییم باید از آفات مکنده مثل شته و شپشک‌ها صحبت کنیم.
آفات مکنده با تغذیه از شیره گیاهی و برجای‌گذاشتن ماده عسلک مانند، زمینه رشد قارچ‌های عامل کپک را فراهم می‌کنند. اگر بخواهید بیماری کپک و سیاهی برگ فیکوس را از بین ببرید، باید ابتدا با آفات این گیاه از طریق آفت‌کش مبارزه کنید.
حذف بخش‌های آلوده به قارچ و تعویض خاک از جمله راه‌های دیگر کنترل بیماری کپک دوده‌ای هستند.
4- بیماری لکه‌برگی باکتریایی
فقط قارچ‌ها عامل سیاه شدن فیکوس نیستند و باکتری‌ها هم می‌توانند این اختلال را به‌وجود آورند. در بیماری لکه‌برگی باکتریایی، باکتری‌ها از طریق سوراخ و زخم‌های برگ و ساقه به فیکوس نفوذ پیدا می‌کنند و لکه‌هایی ریز و سیاه را روی گیاه ایجاد می‌کنند. راه‌های جلوگیری از بیماری لکه‌برگی و گسترش لکه‌های سیاه ناشی از آن عبارتست از:
- حذف و هرس قسمت‌های آلوده گیاه
- استفاده از قارچ‌کش‌هایی بر پایه مس
با نگهداری و مراقبت درست از علت سیاه شدن برگ فیکوس شرابی جلوگیری کنید.
5- کمبود فسفر
روی برگ‌های فیکوسی که کمبود فسفر دارد، لکه‌های سیاه‌رنگ ظاهر می‌شود و این حالت معمولا با پیچ‌خوردگی برگ هم همراه است. حال برای آنکه سیاه شدن فیکوس در اثر کمبود فسفر را درمان کنید، باید اول بفهمید که به چه دلیل گیاه شما کمبود فسفر دارد. شایع‌ترین عواملی که باعث کمبود فسفر می‌شوند، شامل موارد زیر می‌شود.
- هوای سرد
- خاک با کیفیت نامناسب
- آبیاری زیاد
- خاک فشرده
- خاک با PH کم
6- سرمازدگی گیاه
دلیل سیاه شدن برگ فیکوس دمای کم است. گیاه فیکوس در دمای خیلی پایین محیط دچار سرمازدگی می‌شود و نشانه آن ظهور لکه‌های سیاه‌رنگ است. برای رفع این حالت باید گیاه را به محیط گرم‌تر از محیط قبلی منتقل کنید.
7- پیری طبیعی گیاه
اگر برگ‌های قدیمی فیکوس در حد کمی سیاه شده‌اند و شرایط محیطی استانداردی را برای این گیاه فراهم کرده‌اید؛ نشان از بالارفتن سن گیاه شماست. در این حالت نیازی نیست برای درمان اقدام کنید چراکه این نوع سیاه‌شدن برگ در فیکوس
دیگر بیماری نیست و یک اتفاق طبیعی در دوره زندگی گیاه محسوب می‌شود.
جدول بررسی دلایل سیاه شدن فیکوس
| علت سیاه‌شدن برگ فیکوس | راهکار درمانی |
| آبیاری زیاد | تغییر گلدان درصورت زهکشی ضعیف آبیاری با فواصل طولانی‌تر و در زمان خشکی خاک |
| بیماری لکه‌سیاه برگی | حذف بخش‌های آلوده استفاده از قارچ‌کش |
| بیماری لکه‌برگی باکتریایی | هرس قسمت‌های آلوده به‌کاربردن قارچ‌کش بر پایه مس |
| بیماری کپک دوده‌ای | استفاده از آفت‌کش جداکردن بخش‌های آلوده تعویض خاک گلدان |
| کمبود فسفر | فهمیدن علت کمبود فسفر و انجام اقدامی متناسب با این علت |
| سرمازدگی | انتقال گیاه به محیط گرم‌تر |
| پیری گیاه | فرایندی طبیعی است و نیاز به درمان ندارد. |
راهکارهایی برای جلوگیری از سیاه شدن برگ فیکوس
شما با استفاده از یکسری مراقبت‌ها و راهکارهای زیر می‌توانید از سیاه‌شدن برگ‌های فیکوس جلوگیری کنید.
- تابش نور کافی و غیرمستقیم به گیاه
- آبیاری گیاه در زمان خشک‌شدن عمق 2 تا 3 سانتی‌متری خاک
- خیس نکردن برگ‌ها هنگام آبیاری
- استفاده از گلدان و خاکی با زهکشی مناسب
- تمیز نگه‌داشتن برگ‌ها
- برقراری تهویه هوای مناسب
- بررسی منظم گیاه از نظر آلودگی به قارچ و آفت
زمانی‌که با سیاه شدن فیکوس مواجه می‌شوید، شاید فکر کنید که مرگ گیاهتان فرارسیده است. خبر خوش اینکه همیشه تیرگی برگ‌های فیکوس به مرگ گیاه ختم نمی‌شود و شما با بررسی دلیل این مشکل می‌توانید بقای گیاهتان را تضمین کنید و باری دیگر به آن جان ببخشید.
9 علت قهوه ای شدن برگ های گیاه فیکوس
علاوه بر سیاه شدن ممکن است روی برگ‌های فیکوس لکه‌های قهوه‌ای‌رنگ را ببینید که از عوامل مختلفی نشات می‌گیرد. تمام این عوامل را در قسمت بعدی برای شما گفته‌ایم.
1- تابش نور شدید و مستقیم
فیکوس مقدار نوری در حد متوسط تا زیاد را دوست دارد اما در حالتی که از طریق فیلتری مثل پرده بر آن بتابد نه آنکه مستقیم و شدید باشد چون نور مستقیم باعث قهوه ای شدن برگ فیکوس می‌شود.
2- آبیاری کم و خاک خشک
اگر آبیاری فیکوس را آن‌قدر دیربه‌دیر انجام می‌دهید که خاک آن فوق‌العاده خشک می‌شود؛ پس قهوه ای شدن برگ فیکوس شما به‌خاطر کم‌آبی گیاه است. برای درمان تیرگی برگ‌های خشک پیشنهاد می‌کنیم گیاه را درون تشت یا فضایی مثل سینک ظرفشویی که با آب ولرم پر شده در حد نیم‌ساعت تا 45 دقیقه قرار دهید و بعد صبر کنید تا آب اضافی از زهکش گلدان خارج شود.
3- آسیب دمای نامناسب
دمایی کمتر از 10 درجه و بیشتر از 30 درجه سانتی‌گراد برای فیکوس شما غیرقابل تحمل است و باعث قهوه‌ای شدن این گیاه می‌شود.
اگر می‌خواهید دمای محیط به گیاه شما آسیب نرساند و از علت قهوه ای شدن برگ فیکوس الاستیکا جلوگیری کنید باید فیکوس را در محیطی با دمای 15 تا 26 درجه سانتی‌گراد قرار دهید.
4- کوددهی؛ دلیلی غیرقابل باور برای قهوه ای شدن برگ فیکوس
ذهنیتی که اغلب افراد از کوددهی به فیکوس دارند این است که این کار باعث رشد و تقویت گیاه می‌شود؛ بله ما هم قبول داریم اما اگر شما همین کار مفید را غیراصولی انجام دهید، یک عمل کاملا مخرب و مضر برای سلامت گیاهتان انجام داده‌اید. برای مثال اگر به فیکوس بیشتر از نیاز و دستورالعمل استاندارد، کود بدهید، برگ‌هایش تیره‌رنگ می‌شوند و از بین می‌روند. برای از کنترل اثر مخرب کود زیاد روی سلامت گیاه، توصیه می‌کنیم خاک فیکوس را با آب ولرم بشویید تا نمک‌های اضافی آن خارج شود. به‌علاوه برای اینکه کوددهی دردسری برای سلامت گیاه شما نشود، فقط در فصل بهار و تابستان (ماهی یک‌بار) به فیکوس کود سه‌بیست بدهید.
5- خشکی هوا و کمبود رطوبت محیط
اگر فیکوس را در محیطی بدون رطوبت و خشکی نگهداری کنید، بعد از مدتی خواهید دید که لبه برگ‌هایش قهوه‌ای شده است. برای جلوگیری از گسترش لکه های قهوه ای روی برگ فیکوس باید رطوبت محیط را با استفاده از درست‌کردن جزیره افزایش دهید.
برای ساخت جزیره نگران نباشید چون یک وسیله عجیب‌و‌غریب و پیچیده نیست؛ یک سینی دارای سنگ‌ریزه و آب است که باید گلدان فیکوس را چند دقیقه روی آن بگذارید و مرطوب شود. با انجام این روش از علت سوختگی برگ فیکوس شرابی جلوگیری کنید.
اگر زمانی خواستید برای افزایش رطوبت فیکوس از روش غبارپاشی استفاده کنید، حتما آب جوشیده سرد را از فاصله چند متری روی برگ‌های گیاه اسپری کنید.
6- بیماری پوسیدگی ریشه
در بیماری پوسیدگی ریشه فیکوس یکی از علائمی که معمولا روی برگ‌ها دیده می‌شود، لکه‌های قهوه‌ای است. قهوه ای شدن ساقه فیکوس از دیگر علائم احتمالی این بیماری است. برای کنترل بیماری پوسیدگی ریشه و کمترشدن لکه قهوه ای برگ فیکوس باید اقدامات زیر را انجام دهید.
- حذف ریشه‌های پوسیده، قهوه‌ای و نرم با چاقوی تمیز و ضدعفونی‌شده
- انجام آبیاری فقط در زمان خشکی عمق 2 تا 3 سانتی‌متری خاک
- استفاده از محلول آب و قارچ‌کش بنومیل با نظر کارشناس
- تعویض خاک گلدان
7- بیماری لکه‌برگی باکتریایی
چنان‌چه فیکوس شما گرفتار بیماری لکه‌برگی باکتریایی شود، لکه‌های قهوه‌ای را روی برگ‌هایش مشاهده خواهید کرد. البته در کنار این لکه‌ها ممکن است لکه‌هایی به‌رنگ زرد را هم ببینید. برای اینکه بیماری لکه‌برگی باکتریایی و لکه‌های قهوه‌ای در سرتاسر بخش‌های مختلف گیاه پخش نشود، باید قسمت‌های آلوده را از سایر بخش‌ها جدا کنید. استفاده از باکتری‌کش هم برای مبارزه با این بیماری موثر خواهد بود.
8- آلودگی گیاه به آفات
آفاتی مثل شپشک آردآلود با حمله به فیکوس می‌توانند لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌های این گیاه ایجاد کنند. برای مقابله با شپشک آردآلود باید از آفت‌کش مخصوص استفاده کنید که گیاه‌پزشک آن را تجویز کرده باشد. استفاده از روغن چریش و صابون باغبانی هم برای مبارزه با این آفت موثر است.
9- تهویه نامناسب هوا و قهوه ای شدن برگ فیکوس
سلامت برگ‌های فیکوس به تهویه هوای محیط آن وابسته است. اگر فیکوس در محیطی نگهداری شود که هوا به‌خوبی جریان پیدا نکند، بعد از مدتی لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌هایش ظاهر می‌شود. برای جلوگیری از این حالت مطمئن شوید که تهویه هوای محیط نگهداری فیکوس مناسب است.
جدول ریشه‌یابی لکه های قهوه ای روی برگ فیکوس
| علت قهوه ای شدن برگ های گیاه فیکوس | روش درمان |
| تابش نور شدید و مستقیم | تابش نور از طریق فیلتر بر گیاه |
| آبیاری کم | تنظیم زمان آبیاری به‌وقت خشکی خاک |
| دمای نامناسب | قراردادن گیاه در محیطی با دمای 15 تا 26 درجه سانتی‌گراد |
| خشکی هوا | گذاشتن گیاه برای چند دقیقه روی سینی دارای سنگ‌ریزه و آب |
| تغذیه گیاه با کود زیاد | کوددهی ماهانه فقط در فصل بهار و تابستان |
| بیماری پوسیدگی ریشه | استفاده از قارچ‌کش بنومیل حذف ریشه‌های پوسیده تعویض خاک آبیاری در زمان خشکی |
| بیماری لکه‌برگی باکتریایی | استفاده از باکتری‌کش جداکردن بخش‌های آلوده |
| تهویه نامطلوب هوا | نگهداری از گیاه در محیطی با گردش هوای مناسب |
| حمله شپشک آردآلود | استفاده از آفت‌کش، صابون باغبانی و روغن چریش |
علت قهوه ای شدن برگ فیکوس لیراتا را به همراه شیوه درمان این بیماری ها در جدول مطالعه کردید.
سوالات متداول درباه سیاه شدن فیکوس
علت سوختگی برگ فیکوس چیست؟
علت سوختگی برگ فیکوس ابلق می‌تواند تابش شدید و مستقیم نور خورشید، کم‌آبی فیکوس و کوددهی زیاد به گیاه باشد.
آیا غبارپاشی زیر نور مستقیم خورشید باعث قهوه ای شدن برگ فیکوس می‌شود؟
بله. کارشناسان گل‌و‌گیاه برای غبارپاشی فیکوس توصیه می‌کنند که این کار را زیر نور مستقیم خورشید انجام ندهید تا لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها ظاهر نشود و رنگ سبز آن‌ها حفظ شود.
علت نوک سوزی برگ فیکوس چیست؟
تابش مستقیم نور خورشید، دمای بالای محیط و آبیاری نامناسب از جمله دلایلی هستند که باعث نوک‌سوزی برگ‌های فیکوس می‌شوند.
صحبت پایانی درباره سیاه شدن فیکوس
سیاه شدن فیکوس نشانه مهمی است که به شما می‌گوید گیاهتان یک بیماری خاص دارد یا روش مراقبتی شما از نظر آبیاری، تامین رطوبت و نور درست نیست. در مورد قهوه ای شدن برگ فیکوس هم چنین چیزی صادق است یعنی علت این مشکل هم ناشی از بیماری‌های قارچی، باکتریایی و مراقبت نادرست است. درمان سیاه شدن برگ فیکوس در علت آن نهفته است؛ بنابراین اول باید دلیل این عارضه را پیدا کنید و بعد براساس آن دلیل چاره‌ای بیندیشید.
اگر برگ‌های گیاه آپارتمانی شما تا به‌حال دچار سیاهی یا لکه‌های قهوه‌ای شده است، برای ما بنویسید که برای درمان این اختلالات چه کرده‌اید؟
سلام وقت تون بخیر
من یک گل فیکوس شرابی خریداری کردم با اینکه چهار ماه میگذره اصلا رشد نکرده. و بعضی برک ها دچار لک های قهوه‌ای شده.از لبه برگ.. قارچ کش استفاده کردم . ولی نمی‌دونم تاثیر داشته یانه…
سلام روزتون بخیر باشه
برای عدم رشد فیکوس باید، شرایط نگهداری را بررسی کنید، به عنوان مثال میزان نور، آبیاری، خاک مناسب و مواردی از این قبیل
البته این نکته را در نظر داشته باشید که فیکوس در فصل زمستان به خواب زمستانی می‌رود و رشد آن چندین برابر کمتر می شود.
برای اینکه مطمئن شوید گیاه شما بیمار نشده نیز، تمام نحواهی گیاه را بررسی کنید تا نشانه های از بیماری یا قارچ نداشته باشد.
سلام
ببخشید من یک فیکوس جنگلی دارم از وقتی که خریدم دو تا برگ داد و بعدش سر جوونه هاش سیاه میشد و جوونه ها از بین میرفت فهمیدم قارچی شده و درمانش کردم ولی همچنان جوانه ها سرشون سیاه میشه و از بین میرن حدود نیم متر از پنجره جنوبی فاصله داره ابیاری هم وقتی دو سه سانت از سطح خاک خشک شد ابش میدم به نظرتون مشکلش چیه
سلام روزتون بخیر باشه
ابتدا از باقی گیاهان دور نگه دارید
از قارچ کش ها استفاده کنید مراقب باشید قارچ کش را به اندازه استفاده کنید.
نکات نگهداری و مراقبتی گیاه را رعایت کنید.
با این روش ها گیاه شما سلامت خود را به دست می‌آورد.
من روش های درمان سیاه شدن فیکوس رو امتحان کردم جواب داد
سلام روزتون بخیر
خوشحالم که این مقاله برای شما مفید بوده.
لبه برگش یکم سیاه شده چیکار کنم حالا..
سلام روز و وقتتون بخیر باشه
سیاه شدن لبه برگ های فیکوس به معنی آبیاری بیش از اندازه است به همین دلیل بهتر است میزان آبیاری را مدیریت کنید.
چطوری باید تشخیص بدیم که علت سیاه و قهوه ای شدن فیکوس عاملش باکتری یا بیماری قارچیه؟ سخته به نظرم
سلام روز و وقتتون بخیر باشه🙋🏻♀️🌻
یکی از راه های تشخیص این مورد است که ببینید کدام ناحیه از گیاه قهوه‌ای شده. اگر مرکز یا وسط برگ‌های این گیاه قهوه‌ای شود یعنی گیاه قارچی شده.
اما لکه های ناشی از بیماری باکتری، به صورت تصادفی هم در برگ های قدیمی و هم در برگ های جدید اتفاق می‌افتد و لبه های این لکه ها حالتی، برجسته و زرد دارند.