ارکیده کاتلیا؛ شناخت صفر تا صد نگهداری و تکثیر
یک گیاه آپارتمانی بی دردسر یا گلدان حاوی گیاه ارکیده کاتلیا همان گزینه محبوب برای کسانی است که نمی‌خواهند زحمت زیادی برای گیاهان آپارتمانی بکشند. گل ارکیده cattleya کاتلیا، بدون شک انتخابی جذاب خواهد بود زیرا این گونه ارکیده را با کمی توجه و مراقبت می‌توان به گل نشاند و پرورش داد. اگر نکات نگهداری ارکیده کاتلیا گفته شده در ادامه این مقاله را رعایت کنید، به شما قول می‌دهیم که گل ارکیده کاتلیا شما هر روز با زیبایی و عطرش حال‌و‌هوای تازه‌ای به خانه شما ببخشد. چه از زمان بذر بودن این گلهای ارکیده را به سرپرستی گرفته باشید و چه گلدانی بالغ، ما در کنار شماییم تا نیاز ها و نکات اساسی داشتن این ارکیده بی‌نظیر را به خوبی بیاموزید.
معرفی گل ارکیده کاتلیا با نگاهی بر سرگذشت آن
اولین چیزی که درباره ارکیده کاتلیا باید گفت این است که گلهای معطر، زیبا و دلربای آن زبانزد همه است. سرگذشت این ارکیده برای اولین بار این‌گونه رقم خورده که بیماریش در لندن توسط باغبانی به‌نام ویلیام کتلی درمان می‌شود و به افتخار کار ارزشمند این باغبان، نامش را روی ارکیده می‌گذارند.
علتی که صاحبان گل ارکیده، به خصوص نوع ارکیده کاتلیا از داشتن این گیاه خوشحال و راضی هستند، عمر طولانی آن است. ارکیده کاتلیا بومی کشور برزیل است و در طبیعت حالت اپی‌فیت دارد یعنی روی گیاهان و درختان دیگر رشد می‌کند و ریشه های آن برای رشد، نیازی به خاک ندارند. داشتن شاخه و برگ به‌رنگ سبز مات و پیاز کاذب برای ذخیره آب و موادغذایی از جمله ویژگی‌های ظاهری ارکیده کاتلیاست.
| نام انگلیسی | Cattleya orchids |
| نام رایج | Queen of the Orchids ملکه ارکیده |
| خانواده | Orchidaceae |
| نوع گیاه | چندساله |
| معنی کاتلیا | نوعی ارکیده، نام شخص درمانگر این گونه |
نگران نحوه نگهداری از گل ارکیده کاتلیا نباشید!
اگر ارکیده کاتلیا در خانه دارید خیالتان را راحت می‌کنیم که به‌سختی نمی‌افتید و با رعایت نکات زیر به‌خوبی می‌توانید از پس رشد و نگهداری این نوع از ارکیده بربیایید؛ حتی اگر در پرورش گل‌و‌گیاه مهارت و تجربه زیادی نداشته باشید.
1- ارکیده کاتلیا نور مورد نیاز سایر گونه‌های ارکیده را می‌پسندد
ارکیده کاتلیا مثل بیشتر گونه‌های ارکیده نور غیرمستقیم و زیاد را دوست دارد. اگر این ارکیده را روبه پنجره شرق یا غرب خانه بگذارید نور موردعلاقه‌اش را دریافت می‌کند. اگر گل ارکیده کاتلیا کمبود نور داشته باشد شاخه‌ها و برگ‌هایش تیره‌رنگ می‌شود و گل نمی‌دهد. زرد، قهوه‌ای و سیاه‌شدن برگ‌های ارکیده کاتلیا نشان میدهد که نور کمی به گیاه می‌تابد.
گل ارکیده کاتلیا از انواع ارکیده بسیار زیبا و خاص است که چشمگیری بسیار زیادی دارد و هر قلب سنگی را نیز به تپش می‌اندازد.
اگر در محیط نگهداری ارکیده کاتلیا نور طبیعی وجود ندارد باید از نورمصنوعی که بهترین نوع آن چراغ LED است، استفاده کنید.
2- دمای مورد نیاز ارکیده کاتلیا در روشنایی روز و تاریکی شب
دمای مورد نیاز ارکیده کاتلیا در روز و شب متفاوت است. این گیاه در روز به دمایی بین 21 تا 29 درجه سانتیگراد و در شب به دمای 12 تا 15 درجه سانتیگراد نیاز دارد. گاهی بودن گل ارکیده کاتلیا در دمای خنک باعث رویش جوانه‌های گل و رشد قوی‌تر گیاه می‌شود.
3- رطوبت مورد نیاز ارکیده کاتلیا
رطوبت محیط نگهداری کاتلیا باید بین 40 تا 70 درصد باشد. اگر کاتلیا در محیطی است که مقدار رطوبتش کم است با قراردادن آن در سینی پر از سنگ‌ریزه و آب کمبود رطوبت را جبران کنید.
علاوه بر آن، استفاده از غبارپاشی، دستگاه بخور و یا جزیره گیاه، بسیار کاربردی و مفید است.
4- آبیاری مورد نیاز ارکیده کاتلیا را عمیق و دقیق انجام دهید
آبیاری ارکیده کاتلیا را باید آن‌قدر عمیق انجام دهید که تمام شاخه و برگ‌هایش مرطوب شود اما آب اضافی از سوراخ‌های زهکش گلدان خارج شود. بهترین زمان برای آبیاری گل ارکیده اوایل صبح است تا شاخه‌ها و برگ‌های مرطوب خشک شوند و فرصتی برای رشد قارچ روی گیاه فراهم نشود. زمان درست آبیاری کاتلیا زمانی است که خاکش خشک شده باشد و معمولا برای این گونه از ارکیده هفته‌ای یکبار است؛ البته شرایط فصل و آب‌و‌هوا فاصله بین دو آبیاری را کم و زیاد می‌کند. برای آبیاری ارکیده کاتلیا یادتان باشد که در دوران شکوفه‌دهیش باید میزان آبیاری ارکیده کاتلیا را بیشتر کرد.
5- خاک مناسب گل ارکیده کاتلیا
برای خاک مناسب ارکیده کاتلیا باید موادی مثل پوست درخت، پرلیت، زغال چوب، کوکوپیت و خزه اسفاگنوم را انتخاب کنید. به طور کلی ارکیده ها بر روی تنه درختان رشد بهتری دارند پس گلدانی ترجیها شفاف و شیشه ای انتخاب کنید و آن را با چیپس درخت (پوسته درخت) و خزه بپوشانید. در صورتی که می‌خواهید رشد کاتلیا خود را تضمین کنید، به مقدار مناسبی از پرلیت نیز به خاک گیاه بیافزایید.
کزینه دیگری هم وجود دارد و آن این است که خاک مناسب ارکیده را از گلفروشی ها تهیه کنید تا به آسان ترین شیوه ممکن به خاک آن دسترسی پیدا کنید.
6- کوددهی زیاد تغذیه مناسب ارکیده کاتلیا نیست
ارکیده کاتلیا خیلی به تغذیه نشدن با کود حساس نیست اما بهتر است در طول فصل رشدش کودهای برپایه نیتروژن بدون اوره را به آن بدهید. هر چقدر کود بیشتری به ارکیده کاتلیا بدهید بدانید که به معنای لطف بیشتر در حق گیاهتان نیست و فقط به رشد شاخه، برگ و ساقه‌هایش اضافه کرده‌اید.
کوددهی را طبق دستورالعمل نوشته شده بر روی بسته بندی آن انجام دهید و از کود به جای آب استفاده نکنید.
جدول خلاصه شرایط نگهداری گل کاتلیا
در قسمت قبل به طور دقیق با شرایط نگهداری مناسب گل کاتلیا آشنا شدیم، در این قسمت تمام این اطلاعات را جمع آوری کرده ایم تا با یک نگاه، بتوانید به نیاز خود و گیاهتان پاسخی صحیح بدهید.
| نور مناسب | زیاد و غیرمستقیم |
| دمای مناسب در روز | بین 21 تا 29 درجه سانتی گراد |
| دمای ایده آل در شب | بین 12 تا 15 درجه سانتی گراد |
| میزان رطوبت مورد نیاز | بین 40 تا 70 درصد |
| آبیاری | پس از خشک شدن سطح خاک |
در نتیجه و با توجه به جدول بالا، گل ارکیده کاتلیا، جزو گیاهان رطوبت دوست است و می‌توانید از آن برای دکوراسیون حمام و دستشویی نیزاستفاده کنید.
مناسب‌ترین زمان برای کاشت و اقدامات تعویض گلدان
بهترین زمان برای کاشت ارکیده کاتلیا وقتی است که رشد جدید گیاه را بعد از فرایند گل‌دهیش می‌بینید. ارکیده کاتلیا تا زمانی‌که ریشه‌هایش فضای آزادانه‌ای دارند نیازی به تعویض گلدان ندارند اما وقتی‌که ریشه‌های این گیاه درهم تنیده می‌شوند باید گلدانش را عوض کنید که معمولا در بهار هر دو سال یکبار اتفاق می‌افتد.
برای جابه‌جاکردن گلدان ارکیده کاتلیا ابتدا به‌آرامی گیاه را از گلدان قبلی بیرون آورید و ریشه‌هایش را بادقت وارسی کنید. قسمت‌هایی از ریشه را که پوسیده و نرم شده‌اند از گیاه جدا کرده و ارکیده را به گلدان جدید منتقل کنید.
گلدهی ارکیده کاتلیا هم‌زمان با زنده‌شدن طبیعت در بهار
معمولا گلدهی ارکیده کاتلیا یکبار در سال در بهار رخ میدهد اما ممکن است در پاییز هم گلهای این گونه از ارکیده را ببینید.
| روش تکثیر | تقسیم ریزوم |
| فصل گلدهی | بهار |
| زمان تعویض گلدان | هر 2 سال یکبار |
شناخت اصلی‌ترین آفات گل ارکیده+ راه درمان کاتلیا
اگر شرایط رشد ارکیده کاتلیا را مطابق نیاز و علاقه‌اش فراهم کنید دیگر اثری از آفت و بیماری روی گیاهتان پیدا نمی‌شود. ارکیده کاتلیا بیشتر تحت حمله شپشک آردآلود، کنه تارعنکبوتی و تریپس‌ها قرار می‌گیرد که در ادامه با علائم خسارت و روش‌های مقابله با آن‌ها بیشتر آشنا می‌شوید.
1- شپشک آردآلود زخم پنبه‌ای به جان ارکیده کاتلیا وارد می‌کند
شپشک آردآلود با ایجاد زخم‌های پنبه‌ای شکل روی برگ‌های ارکیده کاتلیا خسارتش را نشان میدهد و گیاه را ضعیف و پژمرده می‌کند. مبارزه ساده و خانگی شپشک آردآلود در حالتی که شدت حمله آن زیاد نیست استفاده از آب‌والکل و مخلوط آب‌و‌صابون است اما در حالت خسارت زیاد دیگر این روش‌ها جوابگو نیستند و باید از حشره‌کش‌های اختصاصی مثل کونفیدور استفاده کنید.
2- تارهای کنه تارعنکبوتی ارکیده کاتلیا را تا پای مرگ می‌برد
کنه تارعنکبوتی با علائمی مثل خشک و زردشدن گیاه و تنیدن تار روی ارکیده کاتلیا اعلام حضور می‌کند. هرچقدر سریع‌تر با کنه تارعنکبوتی مبارزه کنید، بهتر می‌توانید شر این آفت را دور کنید. استفاده از روغن چریش، شستوشو با آب، الکل‌پاشی و حذف بخشهای آلوده گیاه در کنترل کنه تارعنکبوتی موثر است.
3- تریپس‌ها؛ حشرات کوچک گول‌زننده
تریپس‌ها حشرات ظریفی هستند که بیشتر به اندام‌های جوان ارکیده کاتلیا حمله می‌کنند و گلدهی گیاه را دچار اختلال می‌کنند. گول کوچکی این حشرات را نخورید چون خسارتی شدید را به‌بار می‌آورند. برای مبارزه با این حشرات استفاده از سمومی مثل کونفیدور و دیازینون موثر است.
نحوه تکثیر ارکیده کاتلیا چیست؟
روش اصلی که برای تکثیر ارکیده کاتلیا می‌توان به کاربرد تقسیم و کاشت ریزوم است یعنی قسمتی از ساقه‌های زیرزمینی را از گیاه جدا کنید و در یک گلدان دیگر بکارید.
هرس ارکیده کاتلیا باید چگونه و چه‌موقع انجام شود؟
هرس ارکیده کاتلیا باید بعد از گلدهی و با ابزار استریل انجام شود. در هرس ارکیده کاتلیا بخشهای خشک، پژمرده و مرده باید حذف شوند.
آیا تکثیر ارکیده کاتلیا از طریق بذر امکان‌پذیر است؟
خیر تکثیر ارکیده کاتلیا را نمی‌توان با بذر انجام داد چون زمان زیاد و تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی لازم دارد.
آیا ارکیده کاتلیا یک اپی‌فیت است؟
بله این ارکیده در طبیعت روی شاخه، برگ و اندام‌های گیاهی دیگر می‌روید و اپی‌فیت محسوب می‌شود.
ملکه ارکیده یا کاتالیا چیست؟
گیاه کاتلیا، گونه ای از ارکیده است که بسیار زیبا بوده و گل هایی معطر دارد. این گل از نگهداری بسیار آسانی برخوردار بوده و مناسب برای هرگونه فضایی است.
چکیده نکات درباره ارکیده کاتلیا
نگهداری ارکیده کاتلیا فقط رعایت چند نکته ساده را لازم دارد که در این مقاله به هر آنچه مهم بود اشاره کردیم. باتوجه به نکات این مقاله فهمیدید که نور ارکیده کاتلیا باید زیاد و غیرمستقیم، آبیاریش عمیق و خاکش حاوی پوست درخت، خزه و کوکوپیت باشد. رطوبت محیط ارکیده کاتلیا باید بین 40 تا 70 درصد باشد و دمای مورد نیاز آن در شب و روز فرق دارد. گل ارکیده کاتلیا در بهار و پاییز دیده می‌شود و تعویض گلدان آن باید فقط در شرایط ازدحام ریشه‌ها انجام شود. شپشک آردآلود، کنه تارعنکبوتی و تریپس‌ها مهم‌ترین آفات گل ارکیده کاتلیا هستند. برای اینکه بتوانید ارکیده خود را بهتر پرورش دهید، سوالات خود را با ما درمیان بگذارید.
سلام ارکیده واقعا زیبایی هستش این امکان وجود داره که مثل بقیه ارکیده ها در داخل فضای مرطوب از این گیاه مراقبت کنم؟ من در نزدیکی دریا ساکن هستم و رطوبت هوا زیاد هستش و 2 تا گلدانی که دوست داشتم رو به همین خاطر از دست دادم بهم بگید که اگه اوکی هستش همین گلدان رو تهیه کنم
سلام وقتتون بخیر
این گونه از گل ارکیده رابطه خیلی خوبی با رطوبت نداره پس بهتره از نوع معمولی و متداول ارکیده تهیه کنین تا توی رطوبت دریا به خوبی دووم بیاره و رشد کنه.