خاک ارکیده چگونه باید باشد؟ 13 ترکیب خاک مناسب گل ارکیده
بستر هر چیزی، نقش تعیین کننده در نحوه رشد و پرورش آن را دارد؛ خاک ارکیده نیز اگر مناسب و مغذی باشد دیگر نیازی نیست نگران شادابی و رشد ارکیده زیبایتان باشید. برای اینکه بهترین ترکیب خاک گل ارکیده را درست کنید و به بهترین شکل تعویض گلدان ارکیده را انجام دهید، نیاز به رعایت موارد خاصی دارید. شناخت دقیق ویژگی های این موارد و دانشتن موادی که در خاک مناسب ارکیده غوغا می‌کند به طور مفصل در این مقاله گنجانده شده است؛ پس بی‌معطلی به سراغ زیر و بم خصوصیات بهترین خاک برای گل ارکیده از مجله گل و گیاه VIPShop می‌پردازیم.
خاک ارکیده چگونه باید باشد؟
برای خاک ارکیده یادتان باشد که به‌هیچ وجه از خاک گلدان استفاده نکنید چون فشردگی و متراکم بودنش به این گیاه آسیب می‌زند. قدرت زهکشی بالا و میزان اسیدی‌بودن کم مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که خاک گل ارکیده باید از آن برخوردار باشد. در ادامه موادی را معرفی کرده‌ایم که به‌عنوان خاک مناسب ارکیده می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید و در نهایت نگهداری ارکیده آسان و بی دردسر خواهد شد.
1- کوکوپیت یا الیاف نارگیل؛ بهترین ماده برای حفظ رطوبت خاک ارکیده
کوکوپیت همان‌طور که احتمالا می‌دانید یک بستر کشت مناسب برای گیاهان است که از الیاف و پوست نارگیل به‌دست می‌آید. کوکوپیت را هم به‌تنهایی و هم به‌صورت مخلوط با خاک و سنگ‌ریزه می‌توان در گلدان ارکیده قرار داد. رشد ارکیده در کوکوپیت از این جهت مهم است که به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند و در عین‌حال با افزایش قدرت زهکشی و تخلیه آب اضافی اجازه نمی‌دهد خاک حالت غرقابی پیدا کند.
برای تهیه کوکوپیت می‌توانید بسته‌های آماده در بازار را بخرید یا خودتان الیاف پوست نارگیل را خرد و ریز کنید. اگر می‌خواهید کوکوپیت را خودتان مستقیم تهیه کنید، فراموش نکنید که ابتدا آن را بشویید تا نمک‌هایش خارج شود و به گیاه آسیب نرساند.
2- چیپس درخت، ویژگی موردعلاقه ارکیده را به خاک می‌بخشد
پوست خرد شده درخت یا چیپس درخت، یکی از کاربردی‌ترین موادی است که می‌توان آن را در ترکیب خاک گیاه ارکیده به‌کار برد. معمولا پوست درختانی مثل صنوبر، کاج و سرو را برای خاک ارکیده استفاده می‌کنند. خاصیت پوست درخت برای خاک گل ارکیده این است که با گذشت زمان تجزیه و پوسیده می‌شود و به آن حالت اسیدی می‌دهد که موردنیاز و علاقه ارکیده است. پوست درخت به انگلیسی fir bark ترجمه می‌شود؛ پس اگر زمانی خواستید بدانید که خاک بارک چیست بدانید که منظور همان پوست درخت است.
3- استفاده از آجر و سنگ برای حفظ رطوبت و تحکیم گیاه عالی عمل می‌کند
خرده آجرها می‌توانند رطوبت را درون خود نگه دارند و این رطوبت را به خاک گل ارکیده منتقل کنند. وجود سنگ‌ریزه‌ها در خاک ارکیده تا حدی در جذب رطوبت موثر است اما بیشتر برای محکم‌کردن جایگاه و تقویت رشد عمودی ارکیده کاربرد دارد.
4- استفاده از لیکا؛ معجزه‌ای برای افزایش قدرت زهکشی خاک گل ارکیده
هنگام دیدن دانه‌های لیکا اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد این است که چقدر شبیه دانه‌های گرد غلات صبحانه هستند. لیکا همان خاک رسی است که در کوره تحت حرارت زیادی در حد 1200 درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرد. شکل ظاهری لیکا دایره‌ای و قهوه‌ای‌رنگ است و هنگام لمس آن‌ها حالت زبری را حس می‌کنید. استفاده از لیکا برای ارکیده این ویژگی را دارد که قدرت زهکشی خاک را بالا می‌برد. نحوه مصرف لیکا برای خاک مناسب ارکیده به دوشکل مستقل و به‌صورت مخلوط با خاک امکان‌پذیر است.
5- استفاده از چوب پنبه برای درست‌کردن خاک محبوب ارکیده
ارکیده‌ها عاشق رشد‌کردن روی چوب‌پنبه‌ها هستند. استفاده از چوب پنبه برای خاک ارکیده به‌خاطر عایق‌بودنش در برابر آب مفید خواهد بود تا رطوبتی اضافه به گلدان منتقل نشود. اگر می‌خواهید از چوب‌پنبه بیشترین بهره‌وری را داشته باشید، آن را با پوست درخت یا خزه اسفاگنوم مخلوط کنید.
6- سنگ گدازه؛ ماده‌ای بهتر از پوست درخت برای خاک گل ارکیده
عجیب است اما امکان‌پذیر اینکه سنگ گدازه را می‌توان به‌عنوان بستر کشت ارکیده به‌کار برد. بعضی از منابع علمی سنگ گدازه را حتی بهتر از پوست درخت برای ارکیده می‌دانند چون این سنگ تجزیه نمی‌شود و به تعویض مکرر مثل پوست درخت نیازی ندارد. به‌علاوه سنگ‌های گدازه نسبت به پوست درخت هوای بیشتر و رطوبت کمتری را به ریشه‌های ارکیده می‌رساند. سنگ گدازه را برای اثربخشی بیشتر بهتر است به‌صورت ترکیبی استفاده کنید.
7- پرلیت؛ سنگ‌های آتشفشانی با قدرت زیاد در نگهداری آب
برای خاک ارکیده از پرلیت هم می‌توانید استفاده کنید تا جریان هوا به‌خوبی در بستر کاشت این گیاه برقرار شود. پرلیت‌ها را به‌شکل دانه‌های سفیدرنگ می‌بینید و درواقع همان سنگ‌های آتشفشانی هستند که در اثر حرارت زیاد شکل گرفته‌اند. پرلیت‌ها به‌خوبی قادرند آب را درون خود نگه دارند تا رطوبت زیادی، ارکیده را دچار پوسیدگی نکند. اگر قصد خرید پرلیت برای خاک گل ارکیده را داشتید، حتما مدل دانه درشت آن را بخرید.
8- سنگ پومیس؛ همان سنگ پا با قدرتی بیشتر از پرلیت
یکی از بهترین موادی که برای خاک ارکیده می‌توان استفاده کرد، سنگ پومیس یا سنگ پاست. بعضی از افراد سنگ پومیس را حتی از پرلیت هم برای خاک مخصوص ارکیده بهتر می‌دانند چون چون این سنگ در حفظ پایداری شرایط گلدان ارکیده بهتر عمل می‌کند. سنگ پومیس از آنجا که دارای خلل‌و‌فرج زیادی هست این قدرت را دارد که آب را تا بیشتر از 50 درصد وزنش درون خود نگه دارد. برای استفاده از سنگ پومیس یادتان باشد که آن را با مواد دیگری مثل پوست درخت یا زغال چوب مخلوط کنید.
9- پشم سنگ؛ ماده‌ای پنبه‌مانند که تا ابد در گلدان ارکیده باقی می‌ماند
پشم سنگ از گچ و سنگ بازالت به‌دست می‌آید و حالت الیاف پنبه‌ای را دارد. پشم سنگ به تنهایی برای خاک مناسب ارکیده مناسب نیست چون به شدت حالت قلیایی دارد و برای ارکیده که دوست دارد خاکش کمی اسیدی باشد ضرر دارد. برای کاهش حالت قلیایی پشم سنگ آن را با پوست درخت ترکیب کنید تا شرایط لازم برای خاک گل ارکیده را پیدا کند. یکی از ویژگی‌های خاص پشم سنگ این است که اگر سال‌ها در گلدان ارکیده شما بماند تجزیه نمی‌شود.
10- خزه اسفاگنوم؛ روش آسان و بی‌دردسر برای درست‌کردن خاک ارکیده
یک روش بی‌دردسر و عالی برای طرز تهیه خاک ارکیده استفاده از خزه اسفاگنوم است. خزه اسفاگنوم گیاه کوچکی است که در هر خاکی حتی با ارزش غذایی ضعیف هم رشد می‌کند و فاقد هرگونه آلودگی، بیماری و علف هرز است. فایده خزه اسفاگنوم برای خاک گل ارکیده این است که مقدار قابل توجهی رطوبت را درون خود نگه می‌دارد و ازطرفی اجازه می‌دهد تا جریان هوا آزادانه درون ریشه‌های ارکیده جریان پیدا کند. بعد از آنکه خزه اسفاگنوم را خریدید مدتی آن در آب خیس کرده و بعد آن را برای خاک گیاه ارکیده استفاده کنید.
11- یونولیت؛ ماده دوستدار محیط‌زیست و کاربردی برای خاک ارکیده
یونولیت بله درست خواندید حتی این ماده هم می‌تواند برای خاک ارکیده استفاده شود؛ مخصوصا ارکیده‌هایی به خاک خیلی مرطوب حساس هستند. اگر شما طرفدار محیط‌زیست هستید پس یونولیت بهترین ماده برای پرورش ارکیده شماست چون این ماده به‌راحتی بازیافت می‌شود. یونولیت‌ها همان ماده‌ای است که برای بسته‌بندی بسته‌های پستی به‌کار می‌روند که البته در بازار گل‌و‌گیاه مخصوص این یونولیت‌ها مخصوص خاک گل ارکیده طراحی و تولید می‌شوند.
12- ورمیکولیت؛ یک تامین‌کننده عالی برای موادمغذی و آب موردنیاز ارکیده
اگر به ورمیکولیت دسترسی داشتید، خاک ارکیده را از این ماده مغذی دریغ نکنید. ورمیکولیت به‌خوبی عناصر مغذی و آب را جذب می‌کند و به خاک مناسب ارکیده شما تحویل می‌دهد. برای گرفتن بهترین نتیجه از عملکرد ورمیکولیت آن را با خزه اسفاگنوم ترکیب کنید.
13- بادام زمینی استایروفوم؛ ماده‌ای نه‌چندان مناسب برای خاک گیاه ارکیده
در بعضی از مقالات گفته‌شده که بادام زمینی استایروفوم را می‌توان برای طرز تهیه خاک ارکیده به‌کار برد. این کار امکان‌پذیر است اما این ماده برای خاک ارکیده از نظر جذب آب و ایجاد زهکشی مناسب قوی عمل نمی‌کند و بهتر است از مواد دیگری که در قسمت‌های قبل گفتیم استفاده کنید.
خاک ارکیده تنها یک خاک نیست، منبعی مغذی برای نفس کشیدن و لذت بردن گل ارکیده از زندگی اش است. با دانستن موارد مورد پسند ارکیده، خاک آن بسیار مناسب و دوست داشتنی خواهد شد.
اموزش مراحل ترکیب و طرز تهیه خاک ارکیده
مراحل ترکیب خاک گل ارکیده با استفاده از پوست درخت عبارتست از
1- ابتدا پوست درخت صنوبر یا سرو را خرد کنید.
2- پوست خردشده درخت را با موادی مثل خزه، پرلیت و کوکوپیت که جاذب رطوبت هستند، مخلوط کنید.
3- پوست درخت، زغال و پرلیت را به نسبت 1:1:4 ترکیب کرده و درون گلدان ارکیده جا دهید.
در هنگام خرید خاک ارکیده به چه نکاتی باید توجه کرد؟
- هنگام خرید خاک ارکیده از فروشنده بخواهید که بگوید دقیقا این خاک از چه موادی تشکیل شده و بعد مطمئن شوید که ترکیباتی مثل کوکوپیت، پرلیت، پوکه، خزه و پوست درخت در آن باشد تا نیازهای ارکیده را به‌خوبی پاسخ دهد.
- دقت کنید که خاک گل ارکیده از میزان اسیدی کمی برخوردار باشد.
- خاک ارکیده انتخابی شما باید قدرت زهکشی مناسبی داشته باشد تا گیاه پوسیده نشود.
پیشنهاد بهترین ترکیب خاک ارکیده در خانه
اگر ارکیده شما ریشه کوچک و جمع‌و‌جوری دارد، بهترین ترکیب خاک برایش 1 قسمت پوست درخت صنوبر، 1 قسمت کوکوپیت و مقدار کمی زغال ریز و پرلیت است. به‌طور کلی برای ارکیده‌ها فرمول‌های زیر بهترین ترکیب خاک به‌حساب می‌آیند:
3 قسمت پوست درخت صنوبر+ 1 قسمت پرلیت+ 1 قسمت خزه اسفاگنوم + 80 درصد پوست درخت صنوبر+ 20 درصد ذغال سنگ نارس
سوالات متداول
آیا نگهداری ارکیده بدون خاک امکان‌پذیر است؟
بله ارکیده‌ها قابلیت رشد بدون خاک در فضاهای مختلفی مثل تنه درخت و آب را دارند البته به‌شرط آنکه رطوبت کافی به ریشه‌هایشان برسد.
طرز تهیه خاک گل ارکیده چگونه است؟
با استفاده از پوست درخت، پرلیت و خزه اسفاگنوم می‌توان خاک ارکیده در خانه را درست کرد.
خاک ارکیده چگونه باید باشد؟
خاک مناسب برای نگهداری از گل ارکیده باید قدرت زهکشی بالا و اسیدیته کمی داشته باشد. هم‌چنین جریان هوا باید به‌راحتی درون خاک ارکیده گردش پیدا کند.
چگونه باید تعویض خاک گلدان ارکیده را انجام داد؟
ابتدا باید گیاه ارکیده را به‌آرامی از گلدان خارج کرده و قسمت‌های پوسیده و مرده را با قیچی ضدعفونی‌شده قطع کنید. بعد از این مرحله باید ارکیده را به گلدان جدید منتقل کرده و درون آن را تا جای پایین‌ترین برگ ارکیده با خاک مناسب پر کنید.
چکیده‌ای از گفته‌ها درباره خاک ارکیده
خاک ارکیده باید از قدرت زهکشی بالا و اسیدیته کم برخوردار باشد. خزه اسفاگنوم، پوست درخت، سنگ پومیس، پرلیت، پشم سنگ، چوب‌پنبه، کوکوپیت، آجر و سنگ، سنگ گدازه و لیکا بهترین موادی هستند که رطوبت خاک گل ارکیده را حفظ می‌کنند و قدرت زهکشی‌اش را بالا می‌برند. اگر سوالی درباره درست‌کردن و ترکیب کردن خاک ارکیده دارید، حتما در قسمت نظرات با ما درمیان بگذارید.
عالی بود.ممنون
سلام
سپاس گذارم🌻
من به خاکی جز خاک باغچه دسترسی ندارم اگه ارکیده رو تو خاک باغچه بکارم میمیره؟
سلام وقتتون بخیر
نه مشکلی برای ارکیده به وجود نمیاد اما بهتره که حداقل از سنگ برای زهکشی گلدان و یا از پوسته درخت برای رشد بهتر ارکیده کمک بگیرید تا مشکلی برای گلتون به وجود نیاد.
خاک ارکیده رو میتونم با دارچین قاطی کنم خوب رشد کنه؟ شنیدم دارچین واسه خاک ارکیده معجزس
سلام وقتتون بخیر
از دارچین معملولا به عنوان هورمون ریشه زایی استفاده میکنن، اگه ارکیده شما جوان هست و به تازگی اون رو قلمه زدین، میتونین از کمی دارچین روی خاک ارکیده کمک بگیرین تا گیاه زودتر به ریشه دهی و قدرت برسه.
میشه کلا ارکیده رو جای خاک تو چیپس درخت کاشت؟
سلام وقتتون بخیر
گل ارکیده روی چیپس درخت هم به خوبی رشد می‌کنه اما بهتره برای تامین مواد مغذی مورد نیازش، اونو داخل خاک بکارین و روی خاک رو با چیپس درخت پر کنین.