نگهداری و مراقبت اصولی از گیاه عجیب تیلاندسیا
عجیب، زیبا و خاص است اما چند روزی بیشتر دوام نمیآورد. هنگام روبهروشدن با گیاه هوازی تیلاندسیا که خاک و ریشه ندارد، احتمالا چنین جملهای را با خود بگویید. اگر به نیازهای این گیاه بیتوجهی کنید بله؛ احتمالا چند روز بیشتر دوام نیاورد اما اگر استانداردهای نگهداری تیلاندسیا را که آسان هم هست، رعایت کنید، تا مدت زمانی طولانی گیاهی شاداب و سالم خواهید داشت.
در این قسمت از مجله VIPShop ما قصد داریم تمام نکات مهم مربوط به نگهداری و تکثیر تیلاندسیا را به شما بگوییم تا شما این گیاه خاص را بهراحتی پرورش دهید و تکثیر کنید. بهعلاوه از مهمترین مشکلات گیاه هوازی تیلاندسیا صحبت کردهایم تا با تشخیص بهموقع این مشکلات، طول عمر این گیاه را افزایش دهید.
نگهداری تیلاندسیا سخت است یا آسان؟
نگهداری از گیاه تیلاندسیا شبیه به خیلی از گیاهان نیست و این متفاوتبودن نباید شما درباره شرایط نگهداری آن نگران کند؛ فقط شما باید حساسیتها و نیازهای این گیاه را بشناسید تا تیلاندسیایی تازه و باطراوت داشته باشید.
آبیاری تیلاندسیا، روش های کاربردی
تصور آبیاری گیاه تیلاندسیا که نیازی به حضور در خاک ندارد کمی سخت و مبهم است اما آبیاری این گیاه را با روشهای سادهای مثل اسپری آب روی برگها و غوطهورکردن گیاه در آب میتوان انجام داد. آب موردنیاز تیلاندسیا باتوجه به گونه و دمای محیطش تعیین میشود و مقدار ثابتی را نمیتوان برای آبیاری این گیاه درنظرگرفت.
رابطه گرما و آبیاری گیاهان، یک رابطه کاملا مستقیم است. هرچه گرما بیشتر باشد، نیاز گیاه به آبیاری نیز افزایش پیدا میکند.
غوطهور کردن تیلاندسیا در آب
اگر مکان نگهداری تیلاندسیا چندان گرموخشک نیست، هفتهای یکبار کافی است تا این گیاه در آب غوطهور شود و در مناطق گرموخشک باید این عمل باید به هفتهای دوبار افزایش یابد.
بعد از آنکه به مدت یکساعت تیلاندسیا را در آب غوطهور کردید، برای جلوگیری از پوسیدگی، حتما آن را به مدت 3 تا 4 ساعت در معرض نورخوشید قرار دهید تا آب اضافی از گیاه خارج شود. هنگام فروبردن گیاه در آب به این نکته توجه داشته باشید که گلهای ظریف این گیاه با آب تماس پیدا نکنند چون بهشدت آسیب میبینند.
آبی که برای غوطهورکردن گیاه استفاده میشود باید شرایط زیر را داشته باشد:
- اگر قرار است از آب شیر استفاده کنید بهتر است به مدت 24 ساعت آن را در جایی بگذارید تا کلرش در هوا تبخیر شود.
- دمای آب ولرم باشد.
- میتوانید از آب کتری (جوشیده) و سرد شده نیز استفاده کنید.
میزان اسپریکردن آب روی تیلاندسیا چقدر باید باشد؟
مهپاش کردن گیاه تیلاندسیا در تابستان باید هفتهای یک تا دوبار و در زمستان هر دو یا سه هفته یکبار انجام شود.
گیاه تیلاندسیا رطوبت را دوست دارد یا خیر؟
گیاه تیلاندسیا از مناطقی مثل آمریکا و مکزیک آمده که از رطوبت بالایی برخوردار بودند؛ بنابراین شما هم برای پرورش تیلاندسیا در منزل باید رطوبتی در حد 65 درصد را فراهم کنید.
نور زیاد اما غیرمستقیم نیاز گیاه هوازی تیلاندسیا
شرایط نگهداری تیلاندسیا از نظر نور بدین صورت است که نور زیاد را دوست دارد اما در حالتی که غیرمستقیم باشد. اگر میخواهید گیاه تیلاندسیای شما نور موردنیازش را بهدست آورد، آن را در قسمت پنجرههای رو به جنوب و شمال خانه قرار دهید.
دمای مناسب برای رشد تیلاندسیا
اگر مکان نگهداری تیلاندسیا دمایی بین 10 تا 32درجه سانتیگراد داشته باشد، شاهد بهترین حالت رشد از گیاهتان خواهید بود. برای مراقبت از گیاه هوازی تیلاندسیا دقت داشته باشید که دمای محیطش سرد نباشد چون این گیاه نسبت به سرمای هوا حساس است و آسیب میبیند.
حذف خاک، بهترین گزینه برای نگهداری
یکی از شگفتیهای نگهداری گیاه تیلاندسیا در این است که نیازی به خاک ندارد و بهراحتی روی گیاهان دیگر رشد میکند. البته برخی از گونههای تیلاندسیا مانند ساینا را میتوان در خاک هم کاشت اما اگر میخواهید گیاه تیلاندسیا در منزلتان تمام جذابیتهایش را به نمایش بگذارد آن را بدون خاک روی سنگ، گیاه، تنه درخت و هر وسیلهای که دوست داشتید، قرار دهید.
شروع کوددهی به تیلاندسیا با مشاهده این 3 نشانه:
درست است که گفته میشود کوددهی گیاهان هوازی مثل تیلاندسیا چندان ضروری نیست اما اگر 3 نشانه زیر را در گیاه خود مشاهده کردید، تعلل برای کوددهی ممکن است به نابودی گیاهتان منجر شود:
- ضعیف و کمرنگ شدن شاخهها و برگهای گیاه تیلاندسیا
- زردشدن برگها و تیرهتر شدن رگبرگها از برگها
- توقف و کندشدن روند رشد گیاه
مناسبترین کود برای تقویت و مراقبت از گیاه هوازی تیلاندسیا چیست؟
کودهای NPK که حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند، کودهای مناسبی برای رشد گیاهان تیلاندسیا محسوب میشوند البته به شرط آنکه
- دارای مس و روی نباشند چون این عناصر برای گیاهان هوازی سمی هستند.
- نیتروژن کمی داشته باشد و بر پایه اوره نباشد تا گیاه دچار سوختگی نشود.
چه زمانی بهتر است کوددهی تیلاندسیا را انجام دهید؟
زمان مناسب برای کوددهی گیاه تیلاندسیا ماهانه یکبار و در فصلهای رشد یعنی بهار و تابستان است.
گلدهی، پایان عمر تیلاندسیا را رقم میزند
در گونههای مختلف گیاه تیلاندسیا گلهای خوشرنگ و جذابی با رنگهای بنفش، صورتی، ارغوانی و قرمز شکوفا میشود اما ممکن است چندین سال طول بکشد تا رویش گلهای این گیاه را ببینید.
پس از گلدهی، زندگی گیاه مادر رو به پایان میرود و جان خود را به جوانه های جدید میدهد. کمکم با مرگ گیاه مادر، پاجوش ها رشد خواهند کرد و تیلاندسیا های جدید خواهید داشت.
هر گیاه تیلاندسیا در طول زندگی خود تنها یکبار شکوفا میشود و پدیدهای که باید بعد از گلدهی این گیاه خود را برای آن آماده کنید، مرگ تیلاندسیاست. به یاد داشته باشید که زمان گلدهی در تیلاندسیا در فصلهای گرم سال یعنی بهار و تابستان است.
تکثیر گیاهان هوازی تیلاندسیا
بهترین و مناسبترین روش برای تکثیر تیلاندسیا، جداسازی گیاهچه یا جوانههایی است که از گیاه مادر تولید میشود. پس از آنکه اندازه گیاهچه تیلاندسیا به اندازه یکسوم گیاه مادر رسید یعنی وقت آن رسیده که باید از گیاه مادر با یک قیچی یا چاقوی ضدعفونیشده جدا شود. پس از جداکردن گیاهچه آن را در محیطی با تهویه مناسب و نور کافی قرار دهید تا رشد کند و بالغ شود.
بعضی از منابع علمی تکثیر گیاه تیلادنسیا با استفاده از بذر را هم امکانپذیر میدانند اما قبل از انجام این تکثیر این موضوع را در ذهن خود داشته باشید که آنقدر شرایط تکثیر گیاه هوازی تیلاندسیا از طریق بذر کند پیش میرود که ممکن است فراموش کنید که زمانی چنین تکثیری را انجام دادهاید.
مشکلات جامع گیاه هوازی تیلاندسیا
فراهمنکردن نیازهای محیطی تیلاندسیا باعث میشود که این گیاه در معرض حمله آفات و بیماریهای مختلف قرار بگیرد. اگر دوست دارید بدانید آلودگی تیلاندسیا به بیماریها و آفات چه علائمی دارد و چگونه این مشکلات قابلکنترلاند، مطالب قسمت زیر را بخوانید.
رایجترین بیماری های گیاه هوازی تیلاندسیا را با دلایل آن بشناسید
رایجترین مشکل و بیماری که گیاه تیلاندسیا با آن دستوپنجه نرم میکند، پوسیدگی است. پوسیدگی در اغلب گیاهان به دلیل آبیاری بیش از حد اتفاق میافتد، اما در تیلاندسیا این موضوع تنها دلیل پوسیدگی نیست و دلایل مختلف دیگری دارد که در ادامه یکبهیک آنها را بررسی کردهایم.
1- بیماری پوسیدگی تیلاندسیا در اثر آبیاری بیش از حد
هنگامی که علائم پوسیدگی مثل نرم و راحتجداشدن برگها را در گیاه تیلاندسیا مشاهده کردید، اولین دلیلی که باید آن را بررسی کنید، این است که آیا گیاه خود را بیش از حد نیازش آبیاری کردهاید یا خیر.
برای کنترل و جلوگیری از پوسیدگی در گیاه تیلاندسیا که بهدلیل آبیاری زیاد رخ میدهد پیشنهاد میکنیم، راهکارهای زیر را بهکار بگیرید:
- آبیاری در حد نیاز گیاه و با توجه به دمای محیط انجام شود.
- گیاه تیلاندسیا را به مدت طولانی در آب غوطهور نکنید و پس از فروبردن در آب حتما آب اضافی آن را خارج کنید.
- اگر تیلاندسیای شما در تراریوم همراه خزههای طبیعی است، حواستان باشد که خزهها مرطوب نباشند تا رطوبت اضافی به گیاهتان منتقل نشود.
2- بیماری پوسیدگی خشک تیلاندسیا؛ عامل پژمردگی و نابودی برگهای این گیاه
پوسیدگی خشک همانطور که احتمالا از نام آن میتوانید حدس بزنید، در اثر آبیاری کم در تیلاندسیا پدیدار میشود. در پوسیدگی خشک تیلاندسیا، برگها قهوهای، پیچخورده و نرم میشوند و در موارد شدید آلودگی، از بین میروند. آبیاری کافی باعث میشود تا پوسیدگی خشک در گیاه شما کنترل شود و کاهش یابد.
3- بیماری پوسیدگی تیلاندسیا ناشی از نور کم با نشانه محوشدن رنگ برگها
گیاه تیلاندسیا در طبیعت در مناطق گرمسیر رشد کرده؛ پس قاعدتا باید نوردوست باشد. حال اگر نور کافی به این گیاه نوردوست نرسد به بیماری پوسیدگی دچار میشود. بیرنگی، نرم و پژمردهشدن در برگها مهمترین علائم پوسیدگی تیلاندسیا در اثر نور کم هستند. برای اینکه گیاه شما نور کافی دریافت کند و به پوسیدگی مبتلا نشود، روزانه 4 تا 6 ساعت در روز گیاهتان را در مکانی قرار دهید که به آن نور غیرمستقیم خورشید بتابد.
4- پوسیدگی تیلاندسیا بهدلیل کوددهی بیش از حد
رشد و گلدهی تیلاندسیای شما با کوددهی در مقدار و فواصل زمانی مناسب تقویت میشود اما اگر همین کوددهی از حد نیاز گیاه بگذرد دیگر نهتنها رشدی را نمیبینید بلکه شاهد سوختن و از بینرفتن برگهای گیاهتان خواهید بود. برای جلوگیری از پوسیدگی ناشی از کوددهی این قانون را رعایت کنید که به گیاهتان در فصلهای رشد ماهانه یکبار در زمان آبیاری کود دهید.
با نگهداری گیاه تیلاندسیا، به خود و خانه خود، طراوتی متفاوت از جنس زندگی در هوا را هدیه میکنید.
5- پوسیدگی تیلاندسیا در اثر گردش هوای ضعیف
هوازیبودن تیلاندسیا به شما میگوید که این گیاه به جریان و گردش هوایی مناسب نیاز دارد؛ پس اگر آن را درون یک تراریوم سربسته قرار دادید، دیگر انتظار نداشته باشید گیاهتان باطراوت و زیبا باقی بماند. پوسیدگی در اثر گردش هوا در تیلاندسیا به این دلیل است که در شرایط گردش هوای ضعیف، رطوبت محیط از بین نمیرود و رطوبت اضافی موجب پوسیدگی گیاه میشود. برای ایجاد گردش هوای مطلوب برای تیلاندسیا، یک روش پیشنهادی این است که اگر در ظرفی قرار گرفته؛ چند سوراخ درون ظرف ایجاد کنید.
شدت حمله آفات گیاه هوازی تیلاندسیا چقدر نگرانکننده است؟
یکی از شانسهای شما برای داشتن گیاه تیلاندسیا این است که چون نیاز به خاک ندارد، کمتر مورد حمله آفات قرار میگیرد و بیشتر اوقات آفات زمانی به گیاه تیلاندسیا حمله میکنند که دچار پوسیدگی شده باشد.
شپشک آرد آلود؛ از معروفترین آفات تیلاندسیا با اثر خسارتی نرم و سفید مثل پنبه
معروفترین و مهمترین آفتی که به گیاه تیلاندسیا خسارت وارد میکند، شپشک آردآلود است. اثر خسارت این آفت را بهراحتی با مشاهده پوششی سفیدرنگ میتوانید متوجه شوید. دیدن پوشش پنبهای و سفیدرنگ شاید به شما این حس را دهد که گیاهتان آسیب زیادی ندیده است اما این تصور غلط است زیرا وقتی تعداد زیادی شپشک به گیاهتان حمله میکنند، گیاه به شدت ضعیف میشود و برگهایش میریزد.
شپشک آردآلود در اطراف برگها و ساقههای گیاه بیشتر به چشم میخورد و از طریق تغذیه از مواد مغذی برگها، گیاه را دچار ضعف میکنند.
روشهای پیشنهادی طبیعی و موثر برای کنترل شپشک آردآلود
طبیعیترین روش برای کنترل شپشک آردآلود استفاده از کفشدوزکهاست. کفشدوزکها دشمن طبیعی شپشکهای آردآلود هستند و بهراحتی میتوانند جمعیت این آفات را کاهش دهند. حذف برگهای آلوده به شپشکها هم روش طبیعی دیگری برای کنترل این آفت است. اگر شدت حمله و خسارت شپشک آردآلود به تیلاندسیا زیاد باشد، باید از روشهای شیمیایی و استفاده از آفتکش طبق دستور گیاهپزشک کمک بگیرید.
آیا تیلادنسیا هوا را تصفیه میکند؟
بله. فرایند فتوسنتز در تیلاندسیا به این شکل است که روزنهها در طول روز بسته و در شب باز میشوند.
یکی از فواید مهمی که گیاه تیلاندسیا دارد این است که میتواند با حذف مواد شیمیایی و آلایندههای خفیف هوای اطراف خود را تمیز و تصفیه کند.
چرا برگهای تیلادنسیا بی رنگ میشود؟
نور کم و ناکافی رنگ برگهای تیلاندسیا را محو و بیرنگ میکند که اگر بهموقع به این نیاز گیاه توجه نکنید، گیاه دچار پوسیدگی میشود.
چرا برگهای تیلادنسیا قهوهای میشود؟
اگر قهوهای شدن برگهای تیلاندسیا در حد سوختگی باشد، دلیل دریافت نور بیش از حد است اما قهوهای شدن برگها بدون اثر سوختگی میتواند در اثر آبیاری کمِ گیاه باشد.
علت اینکه گیاه تیلاندسیا بدون هیچ نشانهای از بیماری از بین میرود چیست؟
گاهی اوقات پوسیدگی در گیاه تیلاندسیا هیچ علامتی ندارد زیرا این حالت از پوسیدگی در درون گیاه اتفاق افتاده؛ شما علائمی را در بیرون مشاهده نمیکنید و حس میکنید که گیاهتان یکباره از بین رفته است.
آیا تیلاندسیا می تواند در نور مصنوعی به خوبی رشد کند؟ بله رشد میکنند. اگر برای نگهداری تیلاندسیا به نور خورشید دسترسی ندارید، میتوانید 4 تا 6 ساعت در روز این گیاه را در معرض نور مصنوعی یا لامپهای فلورسنت قرار دهید تا گیاهتان بهخوبی رشد کند.
نکات کلیدی درباره نگهداری، تکثیر و آفات تیلاندسیا
هنگامی که به تیلاندسیا نگاه میکنید، گیاهی زیبا را میبینید که نداشتن خاک و ریشه، زیباییاش را خاصتر کرده است. شرایط نگهداری تیلاندسیا نسبت به گیاهان دیگر کمی متفاوت است و باید با توجه به نیازهایش انجام شود. بهطور مثال برای آبیاری تیلاندسیا منابع علمی توصیه میکنند آن را هفتهای یکبار بهمدت یکساعت در آب غوطهور کنید.
مناسبترین روش برای تکثیر تیلاندسیا جداکردن گیاهچهها از گیاه مادر بااستفاده از قیچی یا چاقوی تمیز است. تیلاندسیا در اثر عوامل محیطی نامساعد مثل نورکم، آبیاری زیاد یا کم، کوددهی بیش از حد و گردش هوای ضعیف به انواع پوسیدگی مبتلا میشود. شپشک آردآلود مهمترین آفتی است که با تغدیه از مواد مغذی، تیلاندسیا را ضعیف و پژمرده میکند.
برای ما بگویید آیا شما تجربه نگهداری از گیاهان هوازی را داشتهاید؟
عه میمونه پس بدون خاک؟ میشه تو آبم نگهش داشت؟ خیلی عجیبه یه گیاه مثل تیلاندسیا بتونه اینجوری باشه
سلام وقتتون بخیر
تیلاندسیا یک گیاه هوازی هست و به راحتی میتونه روی هر سطحی رشد کنه. میشه توی خاک یا توی یک گلدون تزئینی نگهش داشت و از زیبایی هاش لذت برد. برای نگهداریش توی آب باید به این نکته توجه داشته باشید که تیلاندسیا نیاز زیادی به آب نداره و بنابر این این احتمال وجود داره که با نگهداری توی آب بگنده و از بین بره.