آموزش قدم به قدم هرس بونسای + مراحل تصویری
تصورتان از عمل هرس بونسای چیست؟ اگر فکر می‌کنید فقط این کار به معنای حذف یکسری از شاخه‌ها، برگ‌ها و ساقه‌های اضافه و قدیمی است؛ این فکر چندان درست نیست. برای هرس کردن بونسای باید طبق اصول علوم کشاورزی عمل کنید تا پس از هرس گیاهتان زیباتر شود و انرژی بیشتری برای رشد پیدا کند. در این سری از مقالات مجله گل‌و‌گیاه VIPSHOP به شما آموزش می‌دهیم تا با انجام اصولی و تخصصی هرس بنسای، گیاهی شاداب و سرحال داشته باشید.
انواع مدل‌های هرس بونسای را بشناسید
به‌طور کلی دو نوع هرس برای بونسای وجود دارد که یکی با هدف زیباتر کردن این گیاه انجام می‌شود و دیگری برای حفظ ساختار و فرم بونسای. برای انجام هرس بونسای با هدف زیبایی تنها کافیست هنر، سلیقه و خلاقیت خود را به‌کار بگیرید تا با آرایش و پیرایش برگ‌ها و شاخه‌ها، گیاهتان شکل زیباتری به‌خود بگیرد. درواقع هرس زیبایی نوعی اصلاح گیاه است و به تخصص و تجربه چندان زیادی نیاز ندارد اما درعین‌حال باید مراقب باشید که قسمت‌های جوان گیاه با ابزار تیز آسیب نبینند. در هرس ساختاری برخلاف هرس زیبایی لازم است شما دانش و آگاهی داشته باشید وگرنه ممکن است به گیاهتان صدمه جدی وارد کنید.
تفاوت مهمی که بین هرس زیبایی و ساختاری بونسای وجود دارد این است که هرس زیبایی را می‌توان چندبار در سال روی گیاه اجرا کرد اما هرس ساختاری را فقط باید یک‌بار در سال انجام دهید.
در این مقاله ما با توجه به اهمیت درست انجام‌دادن هرس ساختاری، این نوع هرس را به شما آموزش می‌دهیم.
کدام قسمت های بونسای نیاز به هرس دارد؟
بونسای شما در طول زندگی اش، به 2 نوع هرس کردن نیاز پیدا می‌کند؛ نوع اول هرس برگ بونسای است و نوع دوم، هرس شاخه های نامطلوب آن. برای اینکه متوجه بشوید چه زمانی بونسای نیاز به هرس دارد، کافی است بدانید باید شکل ظاهری بونسای در حد ایده آلی باقی بماند و برگ و شاخه های بیمار و خراب شده باید جدا شوند.
در عکس زیر تمام مواقعی که بونسای شما به هرس شاخه نیاز دارد ذکر شده است تا با هرس اصولی، به یک درختچه فوق العاده برسید.
وسایل موردنیاز برای هرس کردن بونسای
اگر می‌خواهید نتیجه دلخواهتان را از هرس بگیرید، باید با ابزار مخصوص این کار را انجام دهید. وسایل موردنیاز برای هرس بونسای شامل این موارد می‌شود.
- کاتر مقعر
- چنگک برای تکاندن خاک از ریشه‌ها
- قیچی هرس بونسای
- چاقوی مخصوص هرس
- انبرک
- سیم برای فرم‌دادن به شاخه‌های گیاه درصورت نیاز
- ارّه
- اهرم‌های هرس جهت خم‌کردن شاخه‌ها
آموزش هرس بونسای به روشی اصولی و کاربردی
یکی از مهم‌ترین مراحل هرس هنگام نگهداری بونسای، هرس شاخه‌هاست که در ادامه با جزئیات و نحوه انجام اصولی آن بیشتر آشنا می‌شوید.
با هرس بونسای و شاخه های آن، میتوانید راه سعادت قلمه زدن را در پیش بگیرید و بونسای های بیشتری تولید کنید.
1- مرحله اول هرس بونسای: دورانداختن علف‌های هرز
در اولین مرحله از هرس بونسای ابتدا باید علف‌های هرز اطراف گیاه در گلدان را دور بریزید و با یک ابزار تیز و تمیز مثل قیچی مخصوص هرس، شاخه‌ها و برگ‌های مرده را حذف کنید.
2- مرحله دوم هرس بونسای: حذف شاخه‌های اضافه
در مرحله دوم هرس بنسای باید سراغ حذف شاخه‌هایی بروید که درهم تنیده شده‌اند و حالت متقاطع دارند. این شاخه‌های اضافی را باید از قسمتی از بونسای قطع کنید که از تنه گیاه خارج شده‌اند.
3- مرحله سوم هرس بنسای: حذف شاخه‌های دارای گره زیاد
روی شاخه‌های بنسای گره‌هایی وجود دارد که محل رشد و شروع رویش برگ‌های این گیاه است. در بین شاخه‌های بنسای آنهایی را هنگام هرس قطع کنید که حدود 6 تا 8 گره دارند و بگذارید شاخه‌های داری 3 تا 4 گره باقی بمانند. محل برش شاخه‌های گره‌دار باید از بالای گره‌ها انجام شود. برش شاخه‌های دارای گره زیاد در هرس بنسای این فایده را دارد که از رشد اضافی و بیش از حد گیاه جلوگیری می‌کند.
نکاتی مهم پیرامون هرس بونسای
- یکی از مراحل هرس کردن بونسای را میتوانید به مرتب و اصلاح‌کردن قسمت تاج اختصاص دهید تا فضای مناسبی برای تابش نور به شاخه‌های پایینی گیاه باز شود.
- قیچی هرس بونسای و هر ابزار دیگری باید تمیز و استریل باشد تا مبادا آلودگی خاصی را به گیاه منتقل کند. علاوه بر تمیزی مهم است که این ابزار تیز باشد چون اگر به اندازه کافی تیز نباشند، باعث پارگی پوست گیاه و آسیب به برگ‌ها می‌شوند.
- گاهی بعضی از شاخه‌های بنسای آن‌قدر ضخیم هستند که با قیچی و چاقو بریده نمی‌شوند؛ در چنین وضعیتی باید از اره مخصوص برش چوب استفاده کنید.
- برای هرس شاخه‌ها حواستان باشد که به هیچ‌وجه شاخه‌های جوان را هرس نکنید.
- تعبیری که برای هرس بونسای گفته می‌شود این است که این گیاه به نوعی زخمی می‌شود. برای اینکه گیاه شما بعد از هرس یا همان زخمی‌شدن در معرض آفات و عوامل بیماری‌زا قرار نگیرد، باید از چسب پیوند در محل هرس و برش استفاده کنید.
- برای هرس شاخه‌های بونسای پیشنهاد می‌کنیم از کاترهای مقعر استفاده کنید چون این کاترها برش‌ها را طوری ایجاد می‌کنند که زخم حاصل از هرس زودتر ترمیم پیدا کند.
- نحوه هرس ریشه‌های بونسای باید به این صورت باشد که ریشه‌های دارای رشد زیادی و اضافه قطع شوند.
- هرس بونسای مخروطیان را بهتر است با انگشتتان انجام دهید و با ابزارهای مثل قیچی و چاقو انجام نشود.
هرس بونسای نه حذف‌کردن است و نه قطع‌کردن. این عمل نوعی آرایش و پیرایش برگ‌ها و شاخه‌هاست تا گیاهتان با انرژی بیشتر به رویش و حیات خود ادامه دهد.
مراقبت فوری بعد از هرس کردن بونسای
بعد از اینکه بونسای را هرس کردید، مهم‌ترین کار این است که گیاه را تا جایی آبیاری کنید که خاکش سیراب شود. این آبیاری نقش بسیار مهمی در میزان رشد گیاه شما بعد از عملیات هرس خواهد داشت.
بهترین زمان هرس بونسای
فصل هرس بونسای و بهترین زمان برای انجام این کار اوایل بهار و اواخر پاییز یعنی درست در زمان قبل و بعد فصل رشد گیاه است.
سوالات متداول درباره هرس بونسای
فصل هرس بونسای چه فصلی است؟
هرس بونسای بهتر است در فصل بهار یا اواخر پاییز انجام شود.
انواع هرس بونسای شامل چه مدل‌هایی می‌شود؟
هرس بونسای دو حالت زیبایی و ساختاری دارد. در هرس زیبایی شاخه و برگ‌های بونسای پیرایش و آرایش می‌شود اما در هرس ساختاری حذف اصولی شاخه، برگ و ریشه صورت می‌گیرد.
آیا با یک قیچی معمولی می‌توان هرس بونسای را انجام داد؟
خوب است که هرس بونسای را با ابزار مخصوص هرس انجام دهید اما اگر بخش‌هایی که قرار است حذف شوند، زیاد ضخیم نیستند، میتوانید از قیچی معمولی هم استفاده کنید.
اگر هرس بونسای را سالانه انجام ندهید چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر بونسای را به‌طور سالانه هرس نکنید آن‌قدر شاخه، برگ و ریشه‌هایش بیشتر از حد معمول رشد می‌کند که اجازه نمی‌دهند موادغذایی لازم و نور کافی به اندام‌های گیاه برسد؛ درنتیجه گیاه مستعد بیماری می‌شود و دیگر رشد باکیفیت نخواهد داشت.
چرا در بعضی از انواع هرس در اطراف بونسای سیم می‌پیچند؟
سیم را به دور بونسای به این علت می‌پیچند که به شاخه‌هایش آن‌طور که دوست دارند فرم و زیبایی دهند اما باید حواستان باشد که سیم به‌گونه‌ای اطراف گیاه پیچیده شود که به بونسای آسیب نرساند.
صحبت پایانی درباره هرس بونسای
اگر می‌خواهید گیاه بونسای شما همیشه روبه‌رشد و سرحال باشد، از هرس‌کردن آن غافل نشوید. هرس شاخه‌ها، ریشه‌ها و برگ‌های اضافی بونسای کمک می‌کند تا گیاهتان با انرژی بیشتری رشد کند. برای هرس کردن بونسای باید در اوایل بهار و روزهای پایانی پاییز اقدام کنید. بخشی از هرس بونسای به این عمل اختصاص دارد که شما شاخه‌های درهم تنیده را قطع کنید. ابزار هرس بنسای باید کاملا استریل و تیز باشند. برای هرس شاخه‌های بونسای دقت کنید شاخه‌هایی را حذف کنید که بیشتر از 3 و 4 گره داشته باشند.
تجربه شما از هرس گیاهان چیست؟ آیا تا به امروز چنین تجربه‌ای داشته‌اید؟
سلام بونسای من دچار تنس بی آبی شد و من اومدن با قیچی تنه های خشک رو هرس کردم حالا بعدش چیکار کنم
سلام روز و وقتتون بخیر باشه
بهتر است میزان آبیاری را مدیریت کنید و مراقب باشید که گیاه در زمان درست آبیاری شود.
بنسای رو با کود هیدروپونیک آبیاری کنید خیلی خوب رشد میکنه .
به گیاه دست نزن ققط آبیاری منظم انجام بشه گیاهاتون رو بشناسید اگه ب خاک مرطوب حساس هستش بزارید نصف خاک خشک بشه بعد آبیاری کیند بزارید گیاه رشد آزاد داشته باشه تا قوت بگیره سعی کنید نسبت ب نوع درخچه یا گیاهاهی ک دارین طبق اسول و قواعد کودهی کنید
هرس بونسای شفلرام همینجوریه/
سلام روز بخیر
هرس بونسای شفلرا کار بسیار آسانی است و با کمک همین مطلب می توانید هرس بونسای شفلرا را انجام دهید. همچنین میتوانید برگ ها را با استفاده از دست به آرامی از قسمتی که به ساقه چسبیده جدا کنید.
مطالب جالبی بود. من اصلا نمیدونستم هرس دو مدل داره و مرحله به مرحله باید انجام بشه.
سلام وقت بخیر
ممنون از نظرتون، بله اکثر افراد از این موضوع بی اطلاع هستن، خوشحالیم که مقاله براتون مفید بوده و الان اطلاعات کاملی از نحوه هرس بونسای دارین