گل حسرت به نام‌های مختلفی شناخته میشود، برای مثال در کتاب‌های طب سنتی اسلامی و اندیشمندان علوم طبیعی با نام سورنجان، عکنه و یا سورنگان از آن یاد میشود که هرکدام از نام گلهای موجود در گلفروشی می‌باشد. این گیاه به راسته سوسن‌سانان تعلق دارد و یکی از اعضای خانواده (Colchicaceae) است. تخمین زده میشود که حدود 160 گونه از آن در طبیعت موجود هستند.
خاستگاه و محل رویش گل حسرت
برای گل حسرت خاستگاه‌های متفاوتی ذکر شده است و در بسیاری از مناطق دنیا نیز یافت میشود. برخی از خاستگاه‌های اصلی این گیاه را در ادامه مطلب برای شما آورده‌ایم.
قاره اروپا
گیاه سورنجان (Autumn crocus) بومی اروپا بوده و زیستگاه آن به بیان دقیق تر از پرتغال تا اوکراین را شامل میشود و در برخی مزارع کشور بریتانیا نیز یافت میشود. زیستگاه طبیعی این گیاه کوهستان‌ها و صحراهای وسیع می‌باشد.
آسیا و ایران
سورنجان را در ایران می‌توان در دامنه‌های البرز، اطراف شهر تهران، مناطق شمالی کشور و در استان خراسان در منطقه سرحدی واقع در هریرود پیدا کرد. همچنین مشاهدات گروه‌های تحقیقاتی حاکی از این است که علاوه بر مناطق نام برده شده، قفقاز و نقاطی از آسیای صغیر نیز محل رویش سورنجان است.
در شهر کرمان این گیاه به سورنجان تلخ شهره دارد. در نواحی جنوب کشور و منطقه سیستان و بلوچستان این گل به شکل خودرو رشد می‌کند. کشورهای همسایه نیز از وجود گل حسرتی بی بهره نیستند و در هند و کشمیر و مناطق معتدل رشته کوه های هیمالیا این گیاه پراکندگی جغرافیایی دارد.
مشخصات ظاهری گل حسرت
گلهای این گیاه ساقه‌ای ندارد و شباهت زیادی به گل زعفران دارد که در فصل پاییز شکوفه می‌زند که به آن‌ها زعفران پاییزه یا چمنزار هم گفته میشود. میوه آن پوشینه سه حجره‌ای است و هنگامی که فصل بهار از راه می‌رسد رسیده میشود.
منکر زیبایی این گیاه بی‌نظیر نمی‌توان شد اما بیشتر از این گیاه بابت تزئین باغچه ها استفاده می‌کنند، پس بهتر است برای تزئین جعبه گل ها مثل باکس گل مینیاتوری، باکس گل مردانه و یا … از آن استفاده نکنید.
گلهای این گیاه لوله‌ای دراز دارند و تخمدان بر روی پیاز آن‌ها قرار گرفته است. پیاز آن می‌توان گفت که نسبتا بزرگ، گوشت دار و یکپارچه است که تعدادی پوست قهوه‌ای رنگ و نازک آن را می‌پوشاند. پیاز دارای ریشه‌های افشان است و برگ هایی دراز و نوک تیز به رنگ سبز دارد.
گلهای حسرتی صورتی رنگ و دارای شش گلبرگ هستند. ارتفاع این گیاه را بین ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر و گستردگی آن را بین ۷ تا ۱۵ سانتیمتر تخمین می‌زنند. برگ‌های این گیاه به رنگ سبز روشن و مماس بر زمین می‌باشد.
نحوه تشخیص گل حسرت
یکی از راه‌هایی که میتوانید گلهای حسرتی را تشخیص بدهیم پیاز غده مانند آن است که سفت بوده و در زیر زمین است. این پیاز از یک غشای متورم تشکیل شده است که ادامه دهنده ساقه هوایی گیاه است و در انواع مختلف از این گیاه متفاوت است. مثلا در بعضی از آن‌ها به رنگ سبز است.
گلهای آن معمولا به شکل تکی و یا اگر به شکل چندتایی باشد3-2 گل از زمین خارج می‌شوند. همانطور که گفته شد این گل ظاهری شبیه به زعفران دارد اما تفاوت آنجایی آشکار میشود که گلهای گیاه حسرتی دارای 6 پرچم یا آلت نر هستند، در صورتی که زعفران 3 پرچم دارد.
در فصل بهار در محدوده زمانی اردیبهشت تا خرداد برگها و میوه گل حسرتی دیده میشود. محفظه میوه گل حسرتی 3 خانه دارد که در هر خانه 70-50 دانه یافت میشود. این خانه‌ها شکل ریزی دارند و قطر آن‌ها به یک الی دو میلی متر می‌رسد و دارای طعمی تلخ است.
خواص دارویی گل حسرت
گل سورنجان سبب بازشدن مجاری تنفسی و به خصوص بینی میشود و پزشکان توصیه می‌کنند برای رفع سردردهای میگرنی از این گیاه استفاده کنید. گل سورنجان باعث از بین رفتن بیماری نقرس میشود و برای درمان بیماری‌هایی که در دوران کهنسالی به سراغ انسان می‌آید همچون رماتیسم و سیاتیک بسیار مفید است.
گل حسرت؛ گیاهی سمی اما نسخه‌ای برای بیماری‌ها!
امروزه در علم مدرن پزشکی تحقیقاتی در حوزه کاربرد ماده بدست آمده از این گیاه که کلشیسین نام دارد صورت گرفته و بیانگر این مطلب است که میتوانید از آن برای درمان نقرس استفاده کنید. از ترکیبات و اجزاء این گیاه مثل گل، پیاز و بذر داروهای اختصاصی تهیه می‌کنند که برای معالجه نقرس استفاده میشود.
از گل حسرت و عصاره‌ای که از آن به دست می‌آید برای درمان بیماری‌هایی مثل روماتیسم، سوزاک، تورم پروستات و تخفیف دردهای سرطان استفاده میشود. جدیدترین یافته‌ها حاکی از آن است که گل حسرت و ماده تولید شده توسط آن به عنوان منبعی برای مطالعه درباره کروموزوم‌های سلولی به کار گرفته میشود.
در جدول زیر به طور کلی خواص دارویی و درمانی گل حسرت را به طور کلی برای شما نام خواهیم برد:
| برای درمان سیاتیک تجویز میشود | بوییدن این گیاه باعث رفع سردرد میشود |
| کاهش درد و درمان نقرس | برای درمان رماتیسم موثر است |
| درمان سیاتیک | موثر برای درمان سوزاک |
| تخفیف در درد سرطان | موثر برای دمان تورم پرستات |
سمی بودن و عوارض جانبی گل حسرت
گیاه سورنجان دارای یک ماده فوق العاده سمی و موثر به نام کلشیسین است، مقدار مصرف مجاز آن حداکثر 5/2 گرم است. مصرف بیش از اندازه آن سبب ایجاد مشکل در دستگاه گوارش، استفراغ، تهوع و فشار خون میشود.
شدت سمی بودن این گیاه به قسمت‌های مختلف و میزان کلشیسین آن ها بستگی دارد. یکی دیگر از عوارض این گیاه بوجود آمدن ناراحتی‌های معده می‌باشد که سریعا پس از خوردن آن ایجاد میشود.
ترکیبات تشکیل‌دهنده
مهم ترین ماده تشکیل دهنده گیاه گل حسرت، کلشیسین است که حدود 6/0 درصد را به خود اختصاص داده است. این ماده در دانه‌های گیاه نیز به میزان1/0درصد و در برخی موارد بیشتر وجود دارد.
سایر ترکیبات مشاهده شده در این گیاه عبارتند از: کلشامین و کلشی سرین که کلشی سین حتی به وسیله حرارت نیز از بین نمی رود و به خوبی در آب حل میشود.
نکات علمی پیرامون گیاه
متخصصین، گیاهان پیازی را از نظر دوره تشکیل گل به سه گروه تقسیم می‌کنند:
- Proteranthus: در این گروه برگها قبل از گل تشکیل شده و برگها و بخش رویشی از بین می‌روند.
- Synanthus: در این گروه برگها به شکل همزمان و پیش از قسمت‌های گل نمایان می‌شوند.
- Hysteranthus: در این گروه فرایند گلدهی بدون حضور برگها و قبل از سبز شدن رخ می‌دهد.
پرورش و نگهداری گل حسرت
در این بخش از مطلب مهمترین نکات نگهداری از گل سورنجان یا حسرت را مطالعه می‌کنید.
نیاز‌ها و شرایط محیطی
گل حسرتی به مکانی باز و آفتابی و خاک دارای زهکشی مناسب احتیاج دارد. این گل برای فصل پاییز برخی مواد غذایی را برای تولید گل‌ها قبل از آنکه دوره استراحت آن آغاز شود ذخیره می‌کند، بنابراین نباید تا زمانی که برگها کاملا پژمرده نشده اند آن‌ها را از گیاه جدا کنیم.
دمای مورد نیاز
حداقل دمایی که گیاه گل حسرتی برای ادامه حیات به آن وابسته است، 15- درجه سانتیگراد است. همانطور که در ابتدا گفته شد اقلیم مناسب برای رشد گل حسرتی منطقه‌ای با آب و هوای معتدل و مرطوب است. دمای مناسبی که برای آن توصیه میشود 18 درجه سانتیگراد می‌باشد. بهترین کار این است که گیاه در معرض سرما نباشد.
نحوه تکثیر
شما میتوانید به سادگی از طریق کاشت بذر یا قلمه زدن، گیاه خود را در فصل پائیز تکثیر کنید.
تابش نور
ایرادی ندارد که گیاه خودتان را جایی قرار بدهید که از محیط اطراف بتواند نور کافی دریافت کند، اما سایه نیز برای رشد آن مناسب است ولی نه زیاد از حد چون باعث میشود که گل حسرتی شما نتواند گلدهی خوبی داشته باشد.
هر چقدر که گیاه بیشتر در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد بهتر است زیرا زمانی که گلهای آن شروع به شکوفه دادن می‌کنند، احتمال ریزش آن‌ها کاهش می‌یابد.
تغذیه و کود
در فصل بهار با استفاده از کود شیمیایی مناسب اقدام به کوددهی کنید.
دمای مطلوب
همانطور که قبلا اشاره شد این گیاه متعلق به دمای معتدل و مرطوب می‌باشد و دمای حدود ۱۸ درجه برای رشد این گیاه مناسب است. بهتر است که گیاه خود را خیلی در معرض سرما قرار ندهید.
آبیاری صحیح
گل حسرتی به آبیاری زیاد شدیدا حساس است. از این رو آبیاری این گیاه باید در حد معمول انجام گیرد. پس تنها در مواقعی که بستر گیاه خشک شده باشد آبیاری کنید.
آبیاری باید به شکل منظم و در هفته به مدت 2روز انجام گیرد. به خاک گیاه قبل از آبیاری توجه کنید زیرا خاک نباید بیش از حد مرطوب باشد.
خاک مناسب
خاکی که برای کاشت و نگهداری گل حسرت استفاده می‌کنیم، باید شنی یا ماسه ای، غنی و خوب زهکشی شده باشد. میزان اسیدیته (PH) خاک نیز باید در محدوده 5/7-6 باشد و باید خاک را بوسیله کود به خوبی مرطوب کنیم. هر سه هفته یکبار خاک گلدان را با کودهای مایع مخلوط کنید.
در فصل پاییز شما احتیاج چندانی به خاکی که رطوبت بالایی داشته باشد ندارید اما در عوض باید خاک را به خوبی در این فصل زهکشی کنید و از وجود مواد ارگانیک در آن اطمینان پیدا کنید.
گل حسرت به چه نوع خاکی احتیاج دارد؟
گل حسرت برای رشد نیاز به خاک نسبتا بازی دارد.
چند روش برای تکثیر گل حسرت وجود دارد؟
گل حسرت به دو روش کاشت بذر و قلمه زدن تکثیر میشود.
آیا گیاه حسرت سمی است؟
گل حسرت از قسمت زیادی کلشیسین تشکیل شده است که به شدت این ماده سمی می‌باشد.
پرورش در آپارتمان
گل حسرت را می‌توان به راحتی در فضای آپارتمانی با رعایت نکاتی نگهداری کرد. قبل از کاشت، گلدان خود را سبک و مرطوب کنید و بذرهایی که از قبل تهیه کردید را در عمق 15 سانتمیتری خاک گلدان بکارید.
نکته بسیار مهم در این جا این است که فاصله مناسب میان بذرها که 20سانتیمتر است را رعایت کنید. هر سه هفته یکبار خاک گلدان را با کودهای مایع مخلوط کنید. این گیاه در تابستان گل می‌دهد.
با وی آی پی شاپ خریدی منحصر به فرد را تجربه کنید
گل حسرت یکی از عجایب دنیای گیاهان باشد. گیاهی که دارای فواید بسیاری است و از گذشته تاکنون از آن به عنوان درمان نقرس یاد شده. افسانه‌ها و داستان‌های زیادی پیرامون سرگذشت و چرایی نامگذاری این گیاه وجود دارد.
گل حسرت در نقاط مختلف جهان از کشورهای همسایه گرفته تا اروپا انتشار جغرافیایی دارد.
شما میتوانید به سادگی و با رعایت نکاتی درباره شرایطی که گل حسرتی برای رشد به آن احتیاج دارد آن را در منزل خود نگهداری کنید.
وی آی پی شاپ یک فروشگاه اینترنتی پیشرو در خرید آنلاین و تحویل سریع سفارش در هر نقطه از کشور است که جدیدترین طراحی‌ها با تازه ترین گل‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد و برای خرید این گل نیز میتوانید موجودی گل‌فروشی‌های معتبر سطح شهر خود را بررسی کنید.
