نگهداری گل ارکیده فالانوپسیس (شاپرکی) با ترفندهای خانگی

زیبایی شاپرک ها حتی در دنیای گل و گیاهان نیز رخنه کرده است و ارکیده شاپرکی یا ارکیده فالانوپسیس را به گلی بسیار خاص و دلنشین تبدیل کرده است. اگر عاشق ارکیده هستید اما از سختی نگهداری آن می‌ترسید، بهترین کار این است که سراغ خرید گل ارکیده فالانوپسیس بروید. این نوع از ارکیده جان می‌دهد برای کسانی که دوست دارند گیاه آپارتمانی زیبایی داشته باشند که روش نگهداری آسان و بی‌ دردسری دارد. گل ارکیده پروانه ای، هم هوازی است و هم خاکی، هم در پاییز گل می‌دهد و هم در بهار، اما تنها چیزی که نیست، گل قطبی است. در این مقاله به خوبی ارکیده فالانوپسیس را می‌شناسیم و پس از آن با درست ترین طرز نگهداری گلدان ارکیده فالانوپسیس و شیوه تکثیر آن همراه می‌شویم؛ در انتها نیز برخی از مشکلات رایج ارکیده شاپرکی را مرور می‌کنیم تا از داشتن این زیبایی سازگار در خانه، بی بهره نمانید.

معرفی کامل ارکیده فالانوپسیس

انواع گل ارکیده منشاء متفاوتی دارند و گونه فالانوپسیس، از مناطق گرمسیر آسیا و استرالیا آمده و دارای حدود 60 گونه است. این ارکیده را در طبیعت روی شاخه و تنه گیاهان دیگر می‌بینید و با زندگی اپی فیت آن آشنا می‌شوید. ارکیده فالانوپسیس با داشتن برگ‌ها و گل‌های ماندگار و شرایط نگهداری آسان یکی از دوست‌داشتنی‌ترین ارکیده‌هاست.

طرز نگهداری ارکیده فالانوپسیس را اصولی انجام دهید

برای نگهداری از گل ارکیده فالانوپسیس نیازی ندارید تا هرروز هفته به این گیاه رسیدگی کنید و یا شرایط محیطی عجیبی را برای آن فراهم کنید. در این قسمت تمام نکات کلیدی درباره نحوه نگهداری گل ارکیده فالانوپسیس را بیان کرده‌ایم؛ مرحله به مرحله همراه ما باشید تا بدانید پس از تهیه این دوست زیبا، چگونه از آن برای مدت طولانی لذت ببرید.

مروری سریع بر شرایط نگهداری ارکیده فالانوپسیس

نور مناسب	زیاد و غیرمستقیم
میزان آبیاری	پس از خشک شدن سطح خاک
دمای محیطی	13 تا 26 درجه سانتی گراد
رطوبت مورد نیاز	بین 50% تا 70%
خاک مناسب	دارای زهکشی بالا، خزه اسفانگوم و چیپس درخت
کوددهی	فقط در فصل تابستان
تعویض گلدان	پس از گلدهی و مشاهده ریشه ها روی خاک

1- نور مورد نیاز ارکیده فالانوپسیس نه کم است و نه مستقیم

نوری که برای ارکیده فالانوپسیس فراهم می‌کنید باید زیاد باشد که در پنجره‌های جنوبی و شرقی چنین نوری فراهم می‌شود. حواستان باشد که حتما نور با فیلتری مثل پرده به ارکیده فالانوپسیس بتابد چون نورمستقیم برگ‌هایش را می‌سوزاند.
اگر ارکیده شما در محیطی است که نور طبیعی ندارد از نور مصنوعی مثل چراغ LED برای تامین نورش استفاده کنید. مهم‌ترین نشانه‌ای که به شما می‌گوید نور کافی به این ارکیده شما می‌تابد این است که رنگ برگ‌هایش سبز روشن هستند. سبز تیره برگ‌ها در گل ارکیده فالانوپسیس نشانه نور کم است و قرمزی حاشیه برگ‌هایش خبر از نور زیاد می‌دهد.

2- دمای مورد نیاز ارکیده فالانوپسیس همچون دمای زادگاهش است

ارکیده فالانوپسیس در جایی رشد کرده که اکثرا دمای معتدلی دارد و در پاییز، با کاهش دما مواجه می‌شود. برای نگهداری این ارکیده باید دمایی بین 16 تا 26 درجه سانتی‌گراد را فراهم کنید. البته ارکیده فالانوپسیس محدوده دمایی بیشتر از مقدار با رطوبت بیشتر را نیز تحمل می‌کند اما در صورت قرار گرفتن در دمای بالا، در طولانی مدت دچار برخی بیماری ها و ناخوش احوالی ها خواهد شد.

علاقه به دیدن گل های زیبای ارکیده دارید؟ فراموش نکنید که دمای محل نگهداری از ارکیده در فصل پاییز باید کمتر از دمای آن در بهار و تابستان باشد تا ارکیده فالانوپسیس متوجه زمان گلدهی شود و با گل های زیبا شما را غافلگیر کند.

3- رطوبت مورد نیاز ارکیده فالانوپسیس

رطوبت موردنیاز ارکیده فالانوپسیس در حد 50 تا 70 درصد است و این گل شاپرکی، هوای خشک را دوست ندارد. در فصل‌هایی مثل پاییز و زمستان که هوا خشک است برای تامین رطوبت گل ارکیده فالانوپسیس، گلدان گیاه را روی سینی سنگریزه‌ای که دارای آب است (جزیره گیاه) قرار دهید یا روی برگ‌های ارکیده را آب اسپری کنید.

مهم ترین نکته آن است که برای آب‌پاشی احتیاط کنید که آب بر روی غنچه ها و گل های ارکیده فالانوپسیس ریخته نشود. در بیشترین حالت میتوانید برگ های ارکیده را کمی مرطوب کنید.

4- آبیاری ارکیده فالانوپسیس با ترفند لمس

از آنجا که ارکیده فالانوپسیس یک ارکیده مونوپدیال است یعنی از یک ساقه رشد می‌کند و مثل ارکیده‌های سمپودیال (شاخه‌ای) دارای شبه‌پیاز برای ذخیره آب نیست تحمل کمی در برابر کم‌‌آبی و خشکی دارد. آبیاری ارکیده فالانوپسیس را بهتر است اول صبح انجام دهید تا خشک‌شدن خاک مانع از رشد باکتری و قارچ در طول شب شود.
برای اینکه بفهمید زمان آبیاری گل ارکیده فالانوپسیس چه وقت است انگشتتان را در عمق 2 تا 3 سانتی‌متری خاک گیاه فرو ببرید و اگر خاک خشک بود یعنی باید گیاه را آبیاری کنید.

حتی‌الامکان اگر می‌توانید برای آبیاری ارکیده فالانوپسیس از آب مقطر یا آب باران استفاده کنید چون آب‌های لوله‌کشی دارای کلر، به گیاه آسیب وارد می‌کنند. در صورتی که دسترسی به ین منابع ندارید، از آب جوشیده و خنک شده و یا آبی که چند ساعت در فضای اتاق مانده است کمک بگیرید. یادتان باشد از آبیاری زیاد برای ارکیده فالانوپسیس خودداری کنید چون گرفتار پوسیدگی ریشه می‌شود و آبیاری کم هم برگ‌های این گیاه را دچار زردی و پژمردگی می‌کند؛ اندازه نگهدارید که اعتدال برای این شاپرک نکوست!

5- خاک مناسب ارکیده فالانوپسیس حکم دستگاه تهویه هوا را برای ریشه‌ها دارد

ریشه‌های ارکیده فالانوپسیس دوست دارند در جایی قرار بگیرند که جریان هوا به‌خوبی برقرار باشد پس باید خاکی را برایش انتخاب کنید که چنین شرایطی را برایش تامین کند. پوست درخت، پرلیت و خزه اسفاگنوم بهترین ترکیبات برای خاک ارکیده فالانوپسیس هستند تا هم رطوبت خاک را حفظ کنند و درعین حال تهویه مناسبی را برای ریشه‌های گیاه به‌وجود آورند.

6- تغذیه مناسب برای گل ارکیده فالانوپسیس

ارکیده فالانوپسیس را فقط باید در فصل تابستان کوددهی کنید. اگر در کوددهی این گیاه زیاده‌روی کنید فقط شاهد شاخ‌و‌برگ‌های بیش از حد و شکوفانشدن این ارکیده خواهید بود.

ارکیده فالانوپسیس متداول ترین نوع ارکیده است که با یک چشم بر هم زدن، شما را از تنهایی و بی انرژی بودن نجات می‌دهد.

7- بهترین زمان و اقدامات برای کاشت و تعویض گلدان ارکیده فالانوپسیس

زمانی‌که دیگر ارکیده فالانوپسیس گل نمی‌دهد و ریشه‌هایش از زیر گلدان بیرون آمده زمان تعویض گلدان است. اندازه گلدان جدید بهتر است 2 تا 5 سانتی‌متر از گلدان قبلی بزرگتر باشد. قبل از آنکه ارکیده را در گلدان جدید بکارید حتما آن را ضدعفونی کنید. برای انتقال ارکیده فالانوپسیس به گلدان جدید آن را به‌آرامی از گلدان قبلی خارج کرده و ریشه‌هایش را بررسی کنید. اگر ریشه‌ها حالت پوسیده، قهوه‌ای و نرم داشتند آن‌ها را حذف کنید و در قسمت مرکزی گلدان جدید بگذارید. گلدان جدید را با خاک موردعلاقه ارکیده فالانوپسیس مثل پوست درخت پر کنید.

به یاد داشته باشید که این ارکیده از نوع گرمسیری است و بهترین زمان خرید و لذت بردن از گل های ارکیده شاپرکی، فصل های گرم سال است.

گلدهی ارکیده فالانوپسیس؛ فرصتی خاص و 3 ماهه

گل ارکیده فالانوپسیس معمولا یک تا دوبار در سال به‌مدت سه‌ماه در اواخر زمستان تا بهار شکوفا می‌شود. پس از گل‌دهی این ارکیده پژمردگی و ریزش گل‌ها را احتمالا می‌بینید که این تغییر حالت جای نگرانی ندارد و فقط نشان‌دهنده دوره خواب و استراحت گیاه است تا انرژیش را برای شکوفایی مجدد بازیابد. اگر می‌خواهید ارکیده فالانوپسیس را به گل‌دهی و شکوفایی مجدد تشویق کنید آن را در محیطی خنک با دمای 12 درجه سانتی‌گراد قرار دهید و گیاه را با کودی با پتاسیم بالا تغذیه کنید.

هرس ارکیده فالانوپسیس؛ چند قدم تا سلامتی

برای هرس ارکیده فالانوپسیس باید پس از گل‌دهی و زمان استراحت گیاه اقدام کنید. هرس این گیاه را با قیچی یا چاقوی ضدعفونی‌شده انجام دهید و ساقه‌اش را از 2.5 سانتی‌متر بالاتر از گره‌اش برش دهید تا شرایط برای رشد ساقه‌های جدید و رویش شکوفه فراهم شود.

مهم‌ترین بیماری ها و آفات گل ارکیده فالانوپسیس + راه درمان

ارکیده فالانوپسیس هم مثل هر ارکیده دیگری ممکن است تحت حمله آفت و بیماری قرار بگیرد. مهم‌ترین آفات و بیماری‌های این ارکیده شامل موردهای زیر می‌شود.

1- شپشک آردآلود؛ قاتل آردی ارکیده فالانوپسیس

رایج‌ترین آفتی که به گل ارکیده فالانوپسیس حمله می‌کند شپشک آردآلود است؛ همان حشره‌ای که ظاهرش آردآلود و دوست‌داشتنی به‌نظر می‌رسد اما قاتل جان ارکیده می‌شود. استفاده از آب و الکل و روغن مخصوص باغبانی در دورکردن و کاهش جمعیت شپشک آردآلود موثر است.

2- تریپس‌ها؛ حشراتی که خود را از چشمان شما پنهان می‌کنند

تریپس‌ها حشرات ریزی هستند که علی‌ر‌غم جثه کوچکشان اما خسارت بزرگی را به برگ و گل ارکیده فالانوپسیس وارد می‌کنند. سختی مبارزه با تریپس‌ها این است که چون ریز هستند و در جوانه‌های گل مخفی می‌شوند امکان شناسایی آن‌ها سخت می‌شود. برای مبارزه با تریپس‌ها استفاده از آفت‌کش‌هایی مثل مالاتیون تاثیر مناسبی دارد.

3- کنه قرمز تارعنکبوتی؛ کنه‌هایی با نقش تارعنکبوت در ارکیده فالانوپسیس

هنگامی‌که ارکیده فالانوپسیس به کنه تارعنکبوتی آلوده می‌شود در قسمت زیرین برگ‌هایش تارهایی شبیه به تار عنکبوت را می‌بینید. اگر این کنه‌ها سطح رویی برگ را هم آلوده کنند، این قسمت به رنگ نقره‌‌ای درمی‌آید. برای مبارزه با کنه تارعنکبوتی استفاده از الکل در حالت آلودگی کم توصیه می‌شود اما اگر شدت خسارت بالاست باید از آفت‌کش‌های Avid و Kelthane استفاده کنید. برای اینکه جمعیت کنه‌ها کم‌تر شود بهتر است رطوبت محیط نگهداری ارکیده فالانوپسیس را افزایش دهید چون کنه‌ها محیط گرم و خشک را دوست دارند. در نتیجه می‌توانید از شر این بیماری ارکیده خلاص شوید.

4- بیماری لکه‌برگی باکتریایی؛ باکتری‌ها دشمن سلامت و طراوت برگ‌ها می‌شوند

علائم بروز بیماری لکه‌برگی بسته به اینکه چه باکتری عامل آن است فرق می‌کند. به‌طور مثال اگر باکتری اروینیا عامل لکه‌برگی ارکیده فالانوپسیس باشد لکه‌های کوچک، آبکی و زردرنگ را روی برگ‌های گیاه ایجاد می‌کند که با گذشت زمان به زخم تبدیل می‌شود اما اگر عامل لکه‌برگی، باکتری سودوموناس باشد لکه‌های تیره و خشک روی گیاه ظاهر می‌شود. برای مبارزه با بیماری لکه‌برگی باکتریایی ابتدا باید ارکیده آلوده را از سایر گیاهان جدا کنید و قارچ‌کشی متناسب با نوع باکتری براساس نظر گیاه‌پزشک به‌کار ببرید.

5- بیماری پوسیدگی قارچی

بیماری پوسیدگی قارچی در شرایطی پیش می‌آید که آبیاری زیاد انجام شده باشد و خاک گیاه زهکشی مناسبی نداشته باشد. بیماری پوسیدگی قارچی با علائم ریزش برگ، تغییر رنگ ریشه، زردی و چروکیدگی برگ‌ها در گیاه ظاهر می‌شود. ضدعفونی‌کردن بخش‌های آلوده گیاه و استفاده از قارچ‌کش مناسب در کنترل بیماری پوسیدگی ارکیده فالانوپسیس موثر است.

 نحوه تکثیر ارکیده فالانوپسیس با ساده‌ترین روش

بهترین روش برای تکثیر ارکیده فالانوپسیس کاشت گیاه‌چه یا همان کیکی‌هایی هستند که روی سنبله ارکیده ظاهر می‌شوند. البته ممکن است در بعضی از منابع تکثیر از طریق بذر را هم پیشنهاد کنند اما این روش به تجهیزات آزمایشگاهی نیاز دارد و با امکانات خانه قابل انجام نیست. برای تکثیر ارکیده فالانوپسیس از طریق گیاه‌چه باید مراحل زیر را قدم‌به‌قدم پیش ببرید.

• بعد از اینکه از رشد گیاه‌چه حدود یک سال گذشت و به طول 7 سانتی‌متر رسید، گیاه‌چه را با دو تا سه برگ از گیاه مادر با قیچی و چاقوی تمیز و ضدعفونی‌شده جدا کنید.
• گلدان را با پوست درخت پر کنید و گیاه‌چه را درون گلدان بگذارید.
• تا زمانی‌که ریشه‌های جدید ظاهر می‌شود هر روز گیاه‌چه را مه‌پاشی کنید.

برایتان سوال بود بدانید که

حرف پایانی درباره ارکیده فالانوپسیس

به‌نظر شما چرا هرکسی دوست دارد ارکیده فالانوپسیس را در خانه‌اش داشته باشد؟ جواب در یک جمله خلاصه می‌شود چون هم زیباست و هم کم‌توقع. در این مقاله با گفتن از شرایط نگه‌داری این ارکیده فهمیدید که واقعا رسیدگی به نیازهای گل ارکیده فالانوپسیس سخت نیست تنها کافی‌ست زمان آبیاریش را درست تشخیص دهید، نور زیاد و غیر مستقیم، رطوبت 50 تا 70 درصد و دمای 16 تا 26 درجه را مهیا کنید. زمان‌ گل‌دهی ارکیده فالانوپسیس معمولا دی‌ماه است و پس از گل‌دهی بهتر است هرس آن را درصورت داشتن بخش‌های خشک و پژمرده انجام دهید. شپشک آردآلود، کنه تارعنکبوتی و تریپس‌ها از جمله مهم‌ترین آفات ارکیده فالانوپسیس هستند و لکه‌برگی و پوسیدگی قارچی بیماری‌های شایع در این گیاه به‌شمار می‌آیند.

اگر صاحب یک ارکیده فالانوپسیس هستید هرسوالی درباره این گیاه دارید از ما بپرسید.

3.86/5 (14)