معرفی فیکوس الاستیکا و انواع آن! هرآنچه باید بدانید

برگ‌های زخیم و تنومند فیکوس الاستیکا ، همچون یک نگهبان درباری مراقب شما و خانه شما است. این گیاه از آن گیاهانی است که با دیدن برگ‌های جذاب و زیبایش بلافاصله دوست دارید آن را بخرید تا لذت پرورش این گیاه را بچشید. نگهداری، تکثیر و تامین نیازهای انواع فیکوس الاستیکا را نمی‌توان بدون داشتن اطلاعات انجام داد. اگر شما می‌خواهید زیبایی و سلامت گل فیکوس الاستیکا شما تا سال‌های طولانی پایدار بماند، در این مقاله همراه ما باشید.

آشنایی با خصوصیات فیکوس الاستیکا

فیکوس الاستیکا با برگ‌های بزرگ، چرمی و براقی که دارد از زیبایی انواع دیگر فیکوس چیزی کم نمی‌آورد. این فیکوس در مناطق جنوب شرقی آسیا مثل هند و اندونزی به‌چشم می‌خورد.

درمورد میوه‌دادن فیکوس الاستیکا باید بگوییم که در طبیعت میوه می‌دهد؛ اما در فضای خانگی این توانایی را ندارد که چندان هم مهم نیست چون میوه‌هایش طعم خوشمزه‌ای ندارند.

یکی از خواص گل فیکوس الاستیکا این است که از شیره آن می‌توان برای تولید لاستیک استفاده کرد. البته از این قابلیت تا به‌حال استفاده زیادی نشده و درواقع شیره گیاهی به‌نام Hevea brasiliensis در این زمینه کاربرد تجاری داشته است.

مناسب‌بودن قیمت گل فیکوس الاستیکا نسبت به ظاهر و ویژگی‌های آن باعث شده تا طرفداران این فیکوس بیشتر شوند.

جدول مشخصات فیکوس الاستیکا

نام انگیسی	Rubber plant
نام علمی	Ficus elastica
خانواده	انجیریان Moraceae
آب و هوای مورد علاقه گیاه	گرم‌ + مرطوب
مناطق بومی	جنوب شرقی آسیا
ارتفاع	بین 30 سانتی متر تا 3 متر
رنگ	سبز + برگ‌های رنگی
سمی بودن	سمی است.

گل فیکوس نماد چیست؟

• آرامش
• صلح
• ایجاد اتحاد
• کثرت و فراوانی

گل فیکوس، جزء گیاهان آپارتمانی لوکس است که حال و هوای خانه را با حضور خود متفاوت می‌کند.

اموزش نگهداری فیکوس الاستیکا

طرز نگهداری گل فیکوس الاستیکا با دانستن نیازهای این گیاه واقعا آسان است و اگر این نیازها را به‌درستی رعایت کنید، زیبایی و شادابی این گیاه را به‌وضوح خواهید دید.

1- نور مورد نیاز فیکوس

• نور متوسط تا زیاد
• نور غیر مستقیم + تابش خورشید به صورت فیلتر شده.

بهتر است این نکته را در نظر داشته باشید که انواع الاستیکا نیاز به نور متفاوتی دارند. به همین دلیل در زمان نگهداری از انواع گل فیکوس مراقب باشید، به عنوان مثال، فیکوس شرابی به واسطه رنگ دانه‌هایی که دارد، به نور بیشتری نیاز دارد.

یکی از زیباترین و پرفروش‌ترین انواع فیکوس، فیکوس الاستیکاست که برگ‌های براق و جذاب آن اول از هر چیزی به چشم شما می‌آید. این فیکوس را با رعایت چند نکته ساده می‌توانید به گیاهی باعظمت و ماندگار تبدیل کنید.

2- آبیاری فیکوس الاستیکا

• هر زمان که سطح خاک خشک شده آبیاری را آغاز کنید.
• آبیاری زیاد باعث، سوختن ریشه می‌شود.

آبیاری بیش از اندازه، یکی از خطرناک‌ترین آسیب هایی فیکوس است. به همین دلیل قبل از اینکه گیاه را آبیاری کنید بهتر است نیاز گیاه را بشنوید.

3- خاک مناسب فیکوس الاستیکا

• زهکشی مناسب
• ترکیب: 1 قسمت پیت‌ماس + 1 قسمت پوست درخت کاج + 1 قسمت ماسه درشت (یا پرلیت)

فیکوس به خاکی با زهکشی قوی نیاز دارد که جریان هوا به‌خوبی در بین ذرات آن برقرار باشد. در رابطه با خاک فیکوس الاستیکا این موضوع را فراموش نکنید که خاک گلدان به‌تنهایی برای این گیاه به‌دلیل سنگین‌بودن مناسب نیست.

4- دمای استاندارد فیکوس

• دمای بین 15 الی 24 درجه سانتی گراد
• هرگز در زمستان این گیاه را در فضای باز نگهداری نکنید.

این گیاه زیبا اگر حق انتخاب داشته باشد، انتخاب آن زندگی در محیطی با دمای و رطوبت ثابت است پس برای نگهداری فیکوس این مورد را در نظر داشته باشید.

5- رطوبت لازم برای شادابی گل الاستیکا

• هفته ای یک بار غبار پاشی
• رطوبت 25 الی 50 درصدی

فیکوس، هوای مرطوب را دوست دارد، به همین دلیل تلاش کنید این گیاه را در محیطی مرطوبت نگهداری کنید. اگر محیط زندگی شما رطوبت کافی ندارد می‌توانید رطوبت سازی کنید.

هفته‌‌ای یک‌بار با فاصله چند سانتی‌متر و با آب بدون کلر (درحالتی‌که تحت تابش مستقیم نورخورشید نباشد) برگ‌های آن را غبارپاشی کنید.

6- کود مناسب برای رشد فیکوس

• در فصل رشد هر دو هفته یک مرتبه
• از کود مایع استفاده کنید.

فصل زمستان، باید کوددهی را متوقف کنید چون گیاه در دوره خواب به‌سر می‌برد. اگر به تازگی گلدان گیاه را تعویض کردید، بهتر است بین 4 الی 6 ماه پس از تعویض از کوددهی اجتناب کنید.

7- هرس فیکوس الاستیکا

• زمان مناسب هرس: اول تابستان + آخر بهار

برای هرس این فیکوس باید برگ‌، ساقه و شاخه‌هایی را که دیگر شکل عادی ندارند و زیادی رشد کرده‌اند با چاقوی هرس یا قیچی باغبانی قطع کنید. در هر مرتبه هرس الاستیکا باید حدود 30 درصد گیاه حذف شود و بیشتر از این مقدار معمولا به گیاه آسیب می‌زند.

نکته ایمنی مهم هنگام هرس فیکوس الاستیکا

زمان انجام هرس الاستیکا باید از دست‌کش استفاده کنید چون از این گیاه زمان برش‌خوردن، شیره‌ای بیرون می‌ریزد که ممکن است برای پوست دست شما حساسیت ایجاد کند.

8- غبارروبی برگ‌ها

هر از گاهی برگ‌های فیکوس الاستیکا را با آب ولرم و بدون کلر با پارچه یا اسفنجی نرم تمیز کنید تا زیبایی‌اش بیشتر به‌چشم بیاید و برگ‌هایش سالم بمانند.

9- زمان مناسب برای تعویض گلدان فیکوس الاستیکا

زمان تعویض گلدان فیکوس الاستیکا به میزان رشد ریشه‌‌ها بستگی دارد. زمانی‌که اندازه ریشه‌ها بیشتر از ظرفیت گلدان شد، باید گلدان گیاه را عوض کنید.

جدول چگونگی نگهداری از فیکوس الاستیکا

نور مورد نیاز	متوسط تا زیاد و غیرمستقیم
دمای استاندارد	15 تا 24 درجه سانتی‌گراد
آبیاری	زمان خشکی حدود 3 سانتی‌متر از خاک گیاه
میزان رطوبت‌دوستی	زیاد
خاک مناسب	1 قسمت پیت‌ماس + 1 قسمت پوست درخت کاج + 1 قسمت ماسه درشت (یا پرلیت)
کوددهی	کود مایع هر دو هفته یک‌بار در فصول رشد به گیاه داده شود.
هرس	حدود 30 درصد گیاه در اول تابستان حذف شود.
تعویض گلدان	باتوجه به رشد ریشه‌ها باید انجام شود.

روش تکثیر گل فیکوس الاستیکا

خوشبختانه تکثیر فیکوس راحت است و نیازی به تبحر خاصی ندارد. برای تکثیر گل فیکوس الاستیکا دو روش پیشنهادی زیر را بسته به امکانات و شرایط خود می‌توانید انتخاب کنید.

1- تکثیر فیکوس از طریق برگ در آب یا خاک

برای تکثیر فیکوس الاستیکا به روش قلمه، روش های زیر را پشت سربگذارید:

• اول شاخه‌های کوچک را از گیاه مادر جدا کنید
• و بعد این شاخه‌ها را برای ریشه‌زایی درون آب بگذارید یا در خاک بکارید.

بعد از جداکردن و قبل از کاشت قلمه یادتان باشد که حدود یک ساعت جایی بماند تا شیره خارج‌شده‌اش خشک شود.

• پس ا ریشه زایی می‌توانید قلمه را در خاک بکارید.

گلدان مناسبی برای کاشت انتخاب کنید، اصل زهکشی را رعایت کنید. گیاه را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید.

2- نحوه تکثیر فیکوس الاستیکا با روش خوابانیدن هوایی

در تکثیر گل فیکوس الاستیکا به روش خوابانیدن هوایی باید مراحل زیر را طی کنید.

• ابتدا باید یک برش روی گیاه مادر ایجاد کنید.
• در محل برش یک خلال دندان بگذارید تا باز بماند.
• قسمت برش‌خورده را با خزه برای حفظ رطوبت پر کنید و دور آن را با پلاستیک بپوشانید.
• هر زمان رویش ریشه‌ها را مشاهده کردید، از همان قسمت شاخه‌ها را ببرید و در خاکی با زهکشی مناسب بکارید.

با استفاده از این روش به راحتی می‌توانید خانواده ای از این گیاه را در نزدیکی خود نگهداری کنید.

مشکلات فیکوس الاستیکا که باید سریعا آن‌ها را درمان کنید

عوامل ایجادکننده بیماری گل فیکوس؛ آفات، قارچ، باکتری و مراقبت غیر اصولی است که در ادامه با علائم و راهکارهای درمانی این مشکلات بیشتر آشنا می‌شوید.

بیماری های فیکوس الاستیکا

مهم‌ترین بیماری‌هایی که امکان دارد گریبان‌گیر انواع الاستیکا شود، شامل موردهای زیر می‌شوند.

1- بیماری آنتراکنوز

آنتراکنوز یک نوع بیماری فیکوس الاستیکاست که در اثر حمله قارچ‌ها ایجاد می‌شود. فیکوس زمانی مستعد ابتلا به این بیماری می‌شود که در معرض رطوبت زیاد قرار بگیرد.

بیماری آنتراکنوز در گیاه فیکوس الاستیکا علائمی مثل لکه‌های قهوه‌ای و حالتی زخم‌مانند روی برگ‌ها ایجاد می‌کند.

استفاده از قارچ‌کش و حذف بخش‌های آلوده به بیماری راهکارهایی است که کارشناسان برای جلوگیری از پیشرفت بیماری آنتراکنوز توصیه می‌کنند.

2- بیماری لکه‌برگی زانتوموناس

منظور از بیماری لکه‌برگی زانتوموناس یک بیماری باکتریایی است که در آن لکه‌های آبکی روی برگ‌های فیکوس الاستیکا ظاهر می‌شود. برای کنترل این بیماری گل فیکوس الاستیکا باید فورا بخش‌های آلوده را از سایر قسمت‌ها جدا کنید و درباره استفاده از باکتری‌کش با یک گیاه‌پزشک مشورت کنید.

3- بیماری سوختگی قارچی

بیماری سوختگی قارچی لکه‌هایی بزرگ، نرم و قهوه‌ای را روی برگ‌های فیکوس الاستیکا ایجاد می‌کند. استفاده از قارچ‌کشی مثل مانکوزب در کنترل این بیماری فیکوس الاستیکا موثر عمل می‌کند.

جدول بیماری های فیکوس الاستیکا

علائم بیماری آنتراکنوز	روش مبارزه با آنتراکنوز
بروز لکه‌های قهوه‌ای و ایجاد زخم روی برگ‌ها	جداسازی قسمت‌های آلوده استفاده از قارچ‌کش
علائم بیماری لکه‌برگی باکتریایی  ظهور لکه‌های آبدار روی برگ‌ها	روش مبارزه با لکه‌برگی باکتریایی  حذف بخش‌های آلوده استفاده از باکتری‌کش
علائم بیماری سوختگی قارچی بروز لکه‌های قهوه‌ای و  نرم روی برگ‌ها	روش مبارزه با سوختگی قارچی استفاده از قارچ‌کش مانکوزب

آفات فیکوس الاستیکا

علاوه بر بیماری فیکوس، آفاتی که به انواع فیکوس خسارت می‌زنند، می‌توانند سلامت فیکوس الاستیکا را هم به‌خطر بیندازند. این آفات شامل کنه تارعنکبوتی، شته و شپشک آردآلود می‌شوند که در ادامه از نحوه خسارت و کنترل آن‌ها بیشتر مطلع می‌شوید.

1. شپشک آرد آلود

شپشک آردآلود حشره‌‎ای است که پوشش سفیدرنگ و آردآلودی روی بدنش را پوشانده است. این حشره می‌تواند تمام اندام‌های گیاه الاستیکا مثل شاخه، برگ و ساقه را آلوده کند و علامتش ایجاد نقاط سفیدرنگ روی آن‌هاست.

پژمردگی و ریزش و زردی برگ‌ها هم از جمله دیگر نشانه‌های خسارت شپشک آردآلود به فیکوس الاستیکا است. برای کنترل شپشک آردآلود باید از روش‌های زیر استفاده کنید.

• شستن آفت با آب از روی برگ‌ها
• استفاده از روغن چریش
• ‌به‌کاربردن آفت‌کش با نظر کارشناس

2. شته؛ آفت فیکوس الاستیکا با بدن گلابی‌شکل

اگر شته‌ها به الاستیکا حمله کنند در تمام سطوح برگ‌های این گیاه می‌توانید آن‌ها را با بدن گلابی‌شکل و کوچکی که دارند، مشاهده کنید. پژمردگی برگ‌ها و ضعف گیاه از علائم بارز شته الاستیکا است. برای مبارزه با شته فیکوس الاستیکا باید از سم کونفیدور با نظر کارشناس استفاده کنید.

3. کنه تار عنکبوتی

تنیدن تار روی برگ‌ها اصلی‌ترین علامت خسارت کنه تار عنکبوتی به فیکوس الاستیکا است. معمولا وقتی این آفت به الاستیکا حمله می‌کند که محیط نگهداری گیاه خشک باشد یا برگ‌هایش پر از گردوغبار باشند.

بعد از اینکه برگ‌ها به‌وسیله کنه تار عنکبوتی آلوده شدند، نقاط سفید و خاکستری روی آن‌ها ظاهر می‌شود و شروع به ریزش می‌کنند. برای مبارزه با کنه تار عنکبوتی فیکوس الاستیکا باید از کنه‌کشی استفاده کنید که کارشناس نوع و مقدار آن را تعیین کرده باشد.

جدول آفات فیکوس الاستیکا

	علائم خسارت شپشک آردآلود	راه مبارزه با شپشک آردآلود
	پژمردگی زردی و ریزش برگ‌ها ایجاد نقاط سفیدرنگ روی تمام اندام‌های گیاه	استفاده از روغن چریش مصرف آفت‌کش شستن آفت از روی گیاه با آب
	علائم خسارت شته ضعف گیاه پژمردگی برگ‌ها	راه مبارزه با شته استفاده از سم کونفیدور
	علائم خسارت کنه تار عنکبوتی تنیدن تار روی برگ‌ها بروز نقاط سفید و خاکستری روی برگ‌ها ریزش برگ‌ها	راه مبارزه با کنه تار عنکبوتی استفاده از کنه‌کش

مشکلات احتمالی و رایج فیکوس الاستیکا

بعضی از مشکلات فیکوس الاستیکا در اثر شرایط مراقبتی غیراستاندارد ایجاد می‌شود که خلاصه‌ای از مهم‌ترین این مشکلات را در جدول زیر توضیح داده‌ایم.

علت سیاه شدن برگ فیکوس الاستیکا	روش درمانی
پوسیده‌شدن ریشه‌ها آبیاری بیش از حد	استفاده از قارچ‌کش درصورت بروز بیماری پوسیدگی انجام آبیاری فقط در زمان خشکی
علت شل شدن برگ فیکوس الاستیکا	درمان شل شدن برگ فیکوس الاستیکا
آبیاری کم آبیاری در حدی که خاک غرقابی شود.	انجام به‌موقع آبیاری در زمانی که عمق 2 تا 3 سانتی‌متری خاک خشک باشد.
علت ریزش برگ فیکوس الاستیکا	روش درمان الاستیکا
هوای سرد ابیاری کم و زیاد کمبود رطوبت کمبود نور     تغییر ناگهانی دمای محیط	انتقال گیاه به محیطی گرم آبیاری منظم غبارپاشی یا قراردادن گیاه روی سینی دارای سنگ‌ریزه و آب گذاشتن گیاه مقابل پنجره جنوبی حفظ دمای ثابت محیطللل

شناخت انواع فیکوس الاستیکا

الاستیکا دارای انواع مختلفی از گونه‌ها با شکل و رنگ متفاوت است که هر سلیقه‌ای را به سمت خود جذب می‌کند. انواع الاستیکا در جدول زیر با مهم‌ترین مشخصات ظاهریشان ذکر شده است تا اگر زمانی قصد خرید این گیاه را داشتید بتوانید با آگاهی تصمیم بگیرید.

جدول انواع فیکوس الاستیکا

نام الاستیکا	مشخصات
فیکوس الاستیکا بلک Black	دارای برگ‌هایی به‌رنگ سبز تیره که سیاه به‌نظر می‌آیند.
الاستیکا دکورا Decora	دارای شاخه و برگ‌هایی به‌رنگ سبز تیره با نوار میانی سفید
الاستیکا سه‌رنگ Tricolor	دارای برگ‌های سبزرنگ که رگه‌هایی از رنگ کرم و صورتی هم دارند.
الاستیکا روبوستا Robusta	دارای برگ‌های غول‌پیکر به‌رنگ سبز
الاستیکا دوشری	دارای برگ‌هایی به‌رنگ خاکستری و رگبرگ‌های صورتی
الاستیکا واریگاتا	دارای برگ‌هایی با کناره‌های طلایی‌رنگ
فیکوس الاستیکا یاقوتی یا شرابی	دارای برگ‌های ضخیم و پهن به‌رنگ شرابی مایل به سیاه

سوالات متداول درباره الاستیکا

سخن پایانی درباره فیکوس الاستیکا

انواع فیکوس الاستیکا هوای گرم و مرطوب را دوست دارند؛ بنابراین شما باید این گیاهان را در جایی نگه دارید که دارای نور زیاد است و به‌حد کافی رطوبت دارد. اگر شرایط محیطی الاستیکا استاندارد نباشد، دچار بیماری‌های مختلف می‌شود و آفاتی مانند شته، کنه تار عنکبوتی و شپشک آردآلود به آن حمله می‌کنند.

الاستیکا گونه‌های مختلفی به‌نام‌های بلک، روبوستا، سه‌رنگ، شرابی و… دارد که از نظر رنگ و شکل برگ با هم فرق دارند. برای تکثیر فیکوس الاستیکا می‌توانید از روش‌های قلمه و خوابانیدن هوایی استفاده کنید. اگر تجربه نگهداری از انواع فیکوس را داشته‌اید، برای ما از چالش‌‌ها و لذت‌های پرورش این گیاه بنویسید.

3.55/5 (20)